już szeroki plan przywrócenia roli czynnej dawnym kanałom i ich konserwacji wykonywuje się ciągle i stale, a dla dalszego osuszenia i odwodnienia Polesia stworzono program olbrzymi, wymagający wytężonej pracy i kapitałów. Plan zupełnego osuszenia Polesia posiada gorących zwolenników i również gorących przeciwników. Pierwsi widzą w bliskiej przyszłości poważne korzyści handlowe, rolnicze i kolonizacyjne, a drugich trwoży pojawienie się lotnych piasków i uformowanie małożyznej gleby; ale najnamiętniejsze sprzeciwy osuszenia polegały na dążeniu do zachowania rozległych, małodostępnych połaci dla celów obrony państwa: bo może ono małemi stosunkowo oddziałami stawić tu najskuteczniejszy opór nieprzyjacielowi, strategicznie rozbijając jego front na dwa odcinki, gdzie wróg nie będzie w stanie rozwinąć działalności wszystkich swych sił zbrojnych jednocześnie.
Na przeszkodzie temu staną błota uniemożliwiające transport artylerji, i szybki ruch taborów, a nawet przerzucanie piechoty. Na dowód tego przytaczano zdarzenia z historji, że król szwedzki Karol XII zaplątał się w siatkę rzek poleskich, że Prypeć zamknęła i zahamowała spieszny odwrót szarpanej przez kozaków armji Napoleona z pod Moskwy, że oddziały powstańców polskich w r. 1831 nie potrafiły stawiać oporu rosyjskim generałom, którzy przezornie odcięli je od terenu bagiennego Polesia. W ostatniej wojnie światowej bitwy nad Prypecią, Stochodem i Styrem zmusiły Niemców do wojny biernej, pozycyjnej — bez nadziei na sforsowanie tej najpotężniejszej, bo naturalnej twierdzy, gdzie wykluczone jest operowanie wielkiemi masami wojska. Doniedawna było to niezmiernie ważnym argumentem, skierowanym przeciwko wszelkim projektom odwodnienia tej części naszych ziem kresowych. Na to mieli jednak niemniej uzasadnioną odpowiedź obrońcy projektu osuszenia. Twierdzili oni, że Polesie dla ekspansji cywilizacyjnej stanowiło zawsze niezwalczona przeszkodę. Pozatem wojna współczesna coraz bardziej wymaga współdziałania ludności przyfrontowej wojskiem, terytorjalnych zasobów żyw-
Strona:F. Antoni Ossendowski - Polesie.djvu/70
Ta strona została przepisana.
