Strona:F. A. Ossendowski - Nieznanym szlakiem (1930).djvu/76

czeniu i niewiedzy przyznana była jednak przez wszystkich ta najwyższa władza: mądra, przewidująca a surowa zarazem.
 Komuna Złotej Rzeki była jakgdyby jakiemś samodzielnem państwem. Kupcy mandżurscy zwozili tu towary i barany, woły, konie, mąkę, wory z bobem, herbatę, cukier, tkaniny, obuwie, metale i narzędzia w ustalone miejsca, gdzie jacyś ludzie odbierali te towary i sumiennie płacili złotym piaskiem lub kawałkami złota. Żadnego oszustwa i żadnych sporów ze strony Komuny nie pamiętają ci Mandżurowie, którzy niegdyś uprawiali handel ze Złotą Rzeką. Wszystkiego zawsze w Komunie było poddostatkiem. Chińscy robotnicy pracowali w ogrodach warzywnych, położonych na okolicznych płaskowyżach i zaopatrywali ludność w jarzyny wszelkiego rodzaju. Ludzie odżywiali się obficie, mieli dobre i ciepłe ubranie i obuwie, dostawali tytoń do fajek, ale zato byli niewolnikami i panami Komuny, nie mogąc porzucić jej do czasu, aż cała gromada nie przeniesie się na inne, zawczasu upatrzone miejsce. Zbieg bywał karany śmiercią; śmiercią, również karano za grę w karty, w kości i za pijaństwo. Nikt nigdy nie widział ani sędziów, ani katów i ręka sprawiedliwości zbiorowej dosięgała każdego w sposób tajemniczy. Złoczyńca znikał bez śladu i na zawsze.