wschodni brzeg Bałtyku zajęli Słowianie i Aestowie. Wreszcie żeglarz Wulfstan z IX wieku opowiada o swej wycieczce do Truso w kraju Aestów, przy czym opisuje ich zwyczaje istotnie podobne do staropruskich [56 I 732]. Powyższe świadectwa dowodzą więc pewnej ciągłości w osadnictwie ludności na obszarze wschodnio-pruskim, od Tacyta do wieku IX. A że można tak dawno już mówić o ludności pruskiej, o tym świadczy Ptolemeusz (II wiek po Chr.), który w swej Geografii wymienia Galindów i Sudinów, a więc dobrze później znane plemiona bałtyckie, bardzo bliskie Prusom, a może nawet pruskie, Galindów i Sudawów, czyli Jaćwingów [15 I 336; Mierzyński 43 I 5-10]. Nie brak jednak badaczy, którzy podają w wątpliwość, czy Aestowie Tacyta byli już Bałtami, i byliby raczej skłonni uważać ich za Finów, na których tereny przyszli później Bałtowie i po nich odziedziczyli nawet nazwę, ze względu na to, że tak nazywano nie tyle lud, jak raczej kraj [Łowmiański 39 7].
Podobne wątpliwości powstały w związku z poszukiwaniami językoznawczymi K. Bugi, który na podstawie nazw miejscowości na ziemiach ruskich dowiódł, że pierwotnych siedzib Bałtów należy szukać nad Prypecią i środkowym Dnieprem, oraz że przodkowie Litwinów i Łotyszów jeszcze do VI wieku siedzieli w guberniach Mińsk, Mohylew i Smoleńsk. Dla Prusów jednak i w tym wypadku dopuszcza się możliwość wcześniejszego istnienia na terenie Sudawów-Jaćwingów, oraz szybszego przesunięcia się nad morze i Wisłę [15 I 341]. Prehistoria jednak raczej popiera tezę o ciągłości etnicznej od Tacytowych Aestów do IX wieku. Wedle J. Kostrzewskiego [32 21-2] już we wczesnym okresie żelaznym mieszkali na obszarze Prus Wschodnich przodkowie Prusów, Litwinów i Łotyszów, będący potomkami przybyłej z południa ludności cmentarzysk typu łużyckiego. Wedle C. Engla [17 37-45] już w okresie brązu siedzą Bałtowie między Dźwiną i Pasłęką, a około narodzenia Chr. zajmują teren między Pasłęką, Dźwiną, Bałtykiem i bagnami poleskimi, przy czym wtedy już są rozdzieleni na Zachodnich Bałtów (różne plemiona pruskie) i Wschodnich Bałtów (Litwini i Łotysze). Sprzeczność, jaka powstaje między twierdzeniami prehistoryków i językoznawców, dałaby się wyrównać tylko w ten sposób, że prehistoryczną wschodnią granicę dawnych siedzib Bałtów trzeba by przesunąć aż po obszar uznany przez językoznawców jako starobałtycki.
Już w tym okresie przedhistorycznym pozostają Prusowie pod różnymi wpływami. Ponieważ kultura Bałtów posiada pewne podłoże fińskie, więc i Prusowie zachowali te stare pierwiastki kulturowe, ale zarazem od dawna działały także różne wpływy germańskie, najpierw gockie, zwłaszcza w czasach przyjaźni Aestów z Ermanarychem. Wpływy gockie były szczególnie rozwinięte na terenie Sambii, ale już w wieku VII te znamiona słabną, a stara kultura ludowa pruska
