Strona:Ernest Renan - Żywot Jezusa.djvu/93

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

pisma bardzo stare. Szczególniej jedna z tych ksiąg pociągała go; było to Proroctwo Daniela. Księga ta, napisana przez entuzyastę żydowskiego za czasów Antyocha Epifanesa a rozgłoszona umyślnie jako dzieło jednego ze starożytnych mędrców[1], była najlepszym wyrazem ducha czasów ostatnich. Autor tej księgi, prawdziwy twórca historyozofii, pierwszy odważył się wygłosić, że wszystkie wypadki dziejowe, oraz wszystkie państwa kolejno po sobie następujące, dźwigające się i upadające, są zależne od przeznaczeń żydowskiego narodu. Temi podniosłemi nadziejami Jezus przejął się do głębi i to od najwcześniejszych lat młodości. Może czytał także księgę Henocha, którą wtedy ceniono na równi z księgami świętemi[2]; może prócz tego czytywał i inne podobne księgi, które rozpalały imaginacyę ludu. Przyjście Mesyasza w blasku chwały, budzącym strach, pogrom kolejny ludów, zapadnięcie się nieba i ziemi, tem była przejęta jego wyobraźnia; a ponieważ powszechnie oczekiwano tych przewrotów i wielu nawet starało się obliczyć czas, kiedy to nastąpi, przeto taki porządek rzeczy wydał mu się prostym i naturalnym.

Że nie miał najmniejszego pojęcia o sprawach tego świata, dowodzą wszystkie znamienne ustępy jego naj-

  1. Legenda o Danielu powstała już w VII wieku przed Jezusem (Ezechiel, IV, 14 i nast. »Choćby byli w pośrodku niej (ziemi) ci trzej mężowie, Noe, Daniel i Job, oni w sprawiedliwości swojej wybawiliby dusze swe, mówi panujący Pan« etc.; XXVIII, 3 »Otoś mędrszym nad Daniela, żadna tajemnica nie jest zakryta przed tobą«). Ze względu na ową legendę przypuszczano, że Daniel żył za czasów niewoli babilońskiej.
  2. List św. Judy Apost. 14 i nast.: »A prorokował też o nich siódmy od Adama Enoch« etc. II Piotra, II, 4, 11; Test. dwunastu