Strona:Ernest Renan - Żywot Jezusa.djvu/80

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

bami a nawet Grekami[1]. Przechodzenie na judaizm śród tak mieszanego pogłowia nie należało do rzadkości. Niepodobna zatem podnosić tu kwestyi rasy, niepodobna badać, jaka krew płynęła w żyłach tego, który właśnie uczynił najwięcej, aby wszelkie różnice krwi zatrzeć śród ludzkości.

Pochodził on z gminu[2]. Rodzice jego, Józef i Marya, należeli do stanu średniego, rzemieślniczego, utrzymującego się z pracy rąk swoich[3], który to stan na całym wschodzie nie był ani zamożny, ani niezamożny. W krainach tych panuje niezmierna prostota, wykwint nie jest potrzebą, bogactwo nie daje szczególnych przywilejów, prawie każdy jest ubogim z własnej woli. Z powodu zupełnego braku poczucia artystycznego, zamiłowania do sztuk pięknych i tego wszystkiego, co zdobi życie, nawet domy ludzi majętnych mają pozory niedostatku i zaniedbania. Gdyby nie brud i niektóre inne ujemne cechy, towarzyszące wszędzie Mahometanom, możnaby mniemać, że Nazaret z czasów Jezusa nie bardzo się różniło od dzisiejszego[4]. Uliczki, śród

  1. Strabo XVI, II, 35; Józ. Flav. »Vita« 12.
  2. Zajmiemy się później (w roz. XIV) pytaniem, jak powstały genealogie, wywodzące go od Dawida. Ebionici niszczyli je (Epiph. Adv. haer. XXX, 14).
  3. Mat. XIII, 55: »Izaż ten nie jest on syn cieśli?« Marek VI, 3: »Izali ten nie jest cieśla, syn Maryi i brat Jakuba i Jozesa i Judasa i Symona?« Jan VI, 42: »Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefów, którego my ojca i matkę znamy; jakoż tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?«
  4. Widok prostaczych ruin, pokrywających Palestynę, dowodzi, że wszystkie miasta, na których Rzymianie nie wycisnęli swego piętna architektonicznego, były bardzo licho budowane. W całej Syryi stawiano domy proste, zastosowane ściśle do klimatu, jedne zupełnie podobne do drugich.