kiś rodzaj boskiego wcielenia, niekiedy uważane za jedno z Mądrością lub Słowem[1]. Jezus przykładał do tego wagę[2] i zapowiadał uczniom chrzest ognia i ducha[3], skuteczniejszy od Janowego; uczniowie też mniemali, że pewnego dnia po jego śmierci otrzymali go w postaci burzy i ognistych płomyków[4]. Zesłany od Ojca w podobny sposób Duch Święty objawi im wszelaką prawdę i zaświadczy ją wedle objawienia Jezusowego[5]. Dla określenia tego Ducha Jezus używał słowa »Peraklit«, które język syryjsko-chaldejski przejął z greckiego (παράκλητος): słowo to oznacza mniej więcej »rządcę«[6], »doradcę«[7], niekiedy »tłómacza prawd boskich«, »nauczyciela, mającego objawić ludziom zakryte jeszcze dla nich prawdy«[8]. On sam w stosunku do uczniów swoich uważał się za »Peraklita«[9] a Duch, którego przyjście po swej śmierci zapowiadał, miał go jedynie zastąpić. Było to tylko praktyczne zastosowanie idei, za którą dążyła przez stulecia żydowska i chrześciańska teologia, wytwarzając cały szereg ławników niebieskich jak Metatronos, Synadelfos lub Sandalfon i wszyst-
- ↑ Mądr. I, 7; VII, 7; IX, l7; XII, 1; Eccli. I, 9; XV, 5; XXIV, 27; XXXIX, 8; Judyt. XVI, 17.
- ↑ Mat. X, 20; Łuk, XII, 12; XXIV, 49; Jan XIV, 26; XV, 26.
- ↑ Mat. III, 11; Mar. I, 8; Łukasz III, 16; Jan I, 26; III, 5; Dzieje I, 5, 8; X, 47.
- ↑ Dzieje Apost. II, 1—4; XI, 15; XIX, 6. Porów. Jan VII, 39.
- ↑ Jan XV, 26; XVI, 13.
- ↑ Peraklitowi przeciwstawiano Katigora (κατήγορος), »oskarżyciela«.
- ↑ Jan XIV, 16; I List Jana II, 1.
- ↑ Jan XIV, 26; XV, 26; XVI, 7 i nast. Porów. Filon, De mundi opificio § 6.
- ↑ Jan XIV, 16. Porów. list wyżej cytowany.
