Strona:Ernest Renan - Żywot Jezusa.djvu/239

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

kuwa oczy z powodu starożytnych wspomnień dziejowych Izraela. Miasto miało za czasów Jezusa ten sam wygląd, co dziś. Nigdzie nie było pomników, bo aż do czasów Asmonejczyków Żydzi nie zajmowali się zupełnie sztukami pięknemi. Jan Hyrkan począł miasto upiększać a Herod Wielki zamienił je na jedno z najpiękniejszych miast Wschodu. Wzniesione przez Heroda budowle mogą rywalizować z najwspanialszemi budowlami starożytności pod względem ogromu, wykończenia bez zarzutu i doboru materyału[1]. Jerozolimę otaczało w owym czasie wiele wspaniałych grobowców bardzo oryginalnej struktury[2]. Wszystkie były w stylu greckim, ale przystosowanym do żydowskich zwyczajów i zasad. Wprowadzoną przez Heroda ku wielkiemu niezadowoleniu prawowiernych ornamentykę zwierzęcą wyrzucono, zastępując ją ornamentyką roślinną. Odżyło tu upodobanie starych mieszkańców Fenicyi i Palestyny do kutych w skale grobowców; przystosowano kolumny porządku greckiego do tej architektury jaskiniowców. Jezus, który dzieła sztuki uważał za marność światową, patrzył na te wszystkie budowle niechętnie[3]. Jego bezwzględny spirytualizm i wiara, że stary świat jest skazany na zagładę, sprawiły, że lubował się tylko w tem, co obchodziło bezpośrednio serce ludzkie.

Za czasów Jezusa Jerozolima posiadała świątynię

  1. Józef Flav. Ant. XV, VIII—XI; B. J. V, V, 6. Marek XIII, 1—2.
  2. Są to grobowce Sędziów, Królów, Absalona, Zachariasza, Józefata, świętego Jakóba. Porównaj opis grobu Machabeuszów w Modynie (I Mach. XIII, 27 i nast.).
  3. Mat. XXIII, 27—29; XXIV, 1 i nast.; Marek XIII, 1 i nast.; Łukasz XIX, 44; XXI, 5 i nast. Porów. Księga Henocha, XCVII, 13—14; Talm. Babil. Szabbat, 33 b.