publicznym, uchodzi za pieniądz skradziony[1]. Zarządzany przez Quirinusa w 6 r. naszej ery spis ludności, wywołał wielkie wrzenie w umysłach. W prowincyach północnych wybuchły zamieszki. Niejaki Judas z miasteczka Gamala, położonego na wschodnim brzegu jeziora Tyberyadzkiego, oraz Faryzeusz imieniem Sadok, wystąpiwszy razem przeciw płaceniu podatków, stworzyli stronnictwo, które niebawem podniosło otwarty bunt[2]. Stronnictwo to głosiło, że nikomu niewolno nazywać się »Panem«, gdyż tytuł ten przysługuje wyłącznie Bogu, że wolność powinna być droższa człowiekowi niż życie. Nie ulega wątpliwości, że ów Judasz miał jeszcze szereg innych tez w zanadrzu, które jednak Józef Flaviusz osłania milczeniem, aby nie obnażyć zanadto swych współwyznawców i nie przedstawić ich w świetle mniej korzystnem; nie można bowiem zrozumieć, czemu dla takich ogólników zalicza go do rzędu filozofów narodowych i za twórcę niemal czwartej sekty, równej sektom Faryzeuszów, Saduceuszów i Esejczyków. Judasz mógł rzeczywiście stać na czele jakiejś sekty galilejskiej przejętej ideą mesyanistyczną, która następnie rzuciła się w wir działań politycznych. Prokurator Coponius stłumił wprawdzie powstanie Gaulonity; ale stronnictwo jego nie wyginęło, miało nawet
- ↑ Talmud Babiloński, Baba Kama, 113 a., Szabbat, 33 b.
- ↑ Józef Flav. Ant. XVIII, I. 1 i 6; B. J. II, VIII, 1; Dzieje apost. V, 37: »Po nim powstał Judas Galilejczyk za dni popisu i uwiódł wiele ludu za sobą; ale i on zginął, i wszyscy, którzy z nim przestawali, rozproszeni są.« Dzieje apost. wymieniają przed Judasem innego jeszcze agitatora, imieniem Teudas; ale to anachronizm: powstanie Teudasa miało miejsce w roku 44 naszej ery (Jozef Flaviusz Ant. XX, V, 1).
