Strona:Eliza Orzeszkowa - Kilka słów o kobietach.djvu/216

szczęśliwie uprzywilejowane jednostki otrzymać, dobić się go raczéj, mogą. A jeśli-by kto nawet ofiarą wielu kosztów i z przełamaniem mnóztwa trudności, za pomocą szkół wyższych, po zagranicami kraju istniejących, i tę przezwyciężył przeszkodę, wnet zjawiłaby się przed nim inna, a niemniéj ważna, wynikająca z trudności otrzymania stosownych dyplomów, posad urzędowych, katedr profesorskich i t. d.
 Gdzieindziéj kwestya ta jest albo już zupełnie rozstrzygniętą, jak w Stanach Zjednoczonych, albo bardzo blizką ostatecznego rozstrzygnięcia jak w Anglii, Francyi i Niemczech.
 Ale w owych błogosławionych krajach dość jest społeczeństwom czuć, pojmować i chciéć, aby z poczucia, pojęcia i woli wytworzyła się odpowiadająca im instytucya.
 U nas powszechnie wiadomo, jak się pod tym względem rzeczy mają, i próżno byłoby tworzyć marzenia, gdy te, spotkawszy się z niezwyciężoną zaporą, prysnąć muszą, jak zamki na lodzie.
 Mażto jednak znaczyć, że powinniśmy zapomniéć o wielkich sprawach, zajmujących całą ludzkość, dla tego, że pomiędzy sobą spraw tych rozstrzygnąć nic możemy? Bynajmniéj; jeżeli nie w czynie, to w myśli naszéj, sprawy te rozstrzygnięte być mogą, a tym sposobem połączą nas z ogólną