Strona:Dziewosłęb.djvu/27

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

skim w Augsburgu toczyła się jeszcze w r. 1349 sprawa małżeńska, gdzie złączył małżonków człowiek świecki[1], a szereg synodów niemieckich aż do początku XV wieku, występuje przeciwko zwyczajowi odbywania ślubów za pośrednictwem osoby świeckiej[2]. Wyniki jednak badań naukowych na temat istoty i początku tego zwyczaju prawnego, dyskutowanych głównie w nauce niemieckiej i włoskiej, nie są do tej pory ostatecznie ustalone, a zdania jakie w tej mierze podnoszono, są dość rozbieżne.

Wedle jednych instytucya osób pośredniczących przy samym zawarciu aktu małżeńskiego, której prawny charakter trudno ocenić, pozostaje w związku z instytucyą swatów, a polega na tem, że osoba owa kieruje całym aktem zawarcia związku[3], drudzy widzą w niej wybranego przez narzeczoną opiekuna, który miał zastępować władzę rodzicielską lub opiekę prawną, odkąd władza ta i opieka płci osłabła, a kobieta zyskała większą swobodę zawierania związku małżeńskiego[4], inni znowu wypowia-

  1. Frensdorff, Ein Urtheilsbuch des geistlichen Gerichts zu Augsburg aus dem 14 Jahrh. Zeitschrift f. Kirchenrecht X str. 12.
  2. Synod prowincyonalny w Trewirze z r. 1227 c. V Item prohibemus firmiter et districte ne laici quicunque sint authoritate sua sine sacerdote aliquos matrimonialiter audeant coniungere, Schannat et Hartzheim Concilia Germaniae III str. 529, podobnie Liège 1287, Ibid. str. 696, Praga 1356, Ibid. IV str. 397, Magdeburg 1370 i 1403, Ibid. IV str. 424 i V str. 705. Były nawet wypadki, że kobiety występowały w charakterze tych posredników, przykład podobny zanotowały akty sądu kościelnego w Gdańsku w r. 1476, Acta capit. III 1 nr 889.
  3. Weinhold, Die deutschen Frauen im Mittelalter, 6 wyd. Wien 1827 T I. str 286, Friedberg, Das Recht der Eheschliessung in seiner geschichtlichen Entwickelung, Leipzig 1865 str. 25—30, Tenże Verlobung und Trauung Leipzig 1876 str. 12 i nast. Tenże Lehrbuch des katholischen und ewangelischen Kirchenrechtes 6 wyd. Leipzig 1909 str. 478, Ficker, Untersuchungen zur Erbenfolge der Ostgermanischen Rechte, Innsbruck 1891—1896 T I str 43 T III str 404.
  4. Sohm, Das Recht der Eheschliessung, Weimar 1875 str. 68