Kiedy się jego sława rozgłosiła, i już był tam znany, gdzie go jeszcze nie widziano, do Rzymu przybył za konsulatu Mariusza i Katula. Natrafił tedy naprzód na takich konsulów, z których jeden mógł dostarczyć do opisania czynów przeważnych, drugi prócz dzieł znamienitych otworzyć mu skarby swej nauki i chętne ucho nakłonić. Zaraz Lukullowie[1] w dom swój Archiasa przyjęli, kiedy chodził jeszcze w lamowanej sukni. Ale już to samo jest dowodem nie tylko jego talentu i oświecenia, ale cnoty i charakteru, że ten sam dom, w którym młodość przepędził, jest przytułkiem jego starości. Tegoż czasu polubił go Kw. Melellus Numidyjski[2] i syn jego Pius; słuchał go M. Emiliusz[3]; żył z Kw. Katulem, ojcem i synem[4]; szanował go L. Krassus[5]. Zostając w ścisłej zażyłości z Lu kulkom, z Druzem[6], z Oktawiuszem[7], z Katonem[8], i z całym domem Hortensiuszów[9], miał u wszystkich wielkie zachowanie; bo go poważali nie tylko ci, którzy coś usłyszeć i nauczyć się chcieli, ale i ci nawet, którzy może tę chęć udawali.
IV. Po dość znacznym upływie czasu Archias z Lukullem do Sycylii pojechał, a powracając z tej prowincyi z tymże Lukullem,
- ↑ L. Lukullus, przyjaciel nauk i uczonych, sam uczony człowiek. O nim Cic. II Academ.; Cicero ad Atticum, I, 19. O jego bracie M. Lukuilu, Cic. Brutus, 62. Archias opiewał cnoty i czyny tego domu. Cicero ad Atticum, I, 10, i rozdział 9 tej mowy.
- ↑ Charakter i zdolności tego wodza kreśli Sallustius, Jugurtha, 43, 45; Cic. Brutus, 35, mowcy talent.
- ↑ M. Kmiliusz Skaurus, princeps senatus. Cic. Brutus, 29.
- ↑ Kw. Katulus, ojciec, towarzysz w konsulacie Mariusza toku 102, z nim zwycięzca Cymbrów. O jego smutnym końcu obacz notę do do mowy za Mureną. Syn jego, konsul 78 roku, Lepida wypędził, przyjaciel Cycerona, którego po odkryciu spisku Katyliny i ukaraniu spiskowych, ojcem ojczyzny w senacie nazwał. Obacz mowę przeciw Pizonowi, 3. Jako o mówcy, Cic. Brutus, 35.
- ↑ L. Krassus, sławny mówca, o którym Cic. Brutus, 38, i w wielu miejscach de Oratore.
- ↑ M. Liwiusz Druzus, trybun ludu 91 roku, podawca prawa de civitate sociis danda, które dało pochop do wojny socjalnej. Cic. Brutus, 62.
- ↑ Jeden Kn. Oktawiusz kollega Cynny w konsulacie 87 roku. Drugi kollega Skryboniusza Kuriona 76 roku.
- ↑ Ojciec Katona Utyceńskiego.
- ↑ L. Hortensiusz, ojciec mówcy. Obacz o nim drugą mowę przeciw Werresowi, III, 16. Kw. Hortensiusz mowca.
