nieprzyjaciół, żeby z ich ręki nie zginąć, na śmierć oddała? Uważaj tedy, Torkwacie, jak się lękam wzmianki o czynach mego konsulatu. Tak głośno, żeby wszyscy słyszeć mogli, mówię i mówić będę: słuchajcie wszyscy, którzy tu jesteście osobiście obecni, których liczne zgromadzenie napełnia mnie radością; natężcie uwagę, nastawcie uszy; mówić wam będę o znienawidzonych, jak on utrzymuje, czynach. Byłem konsulem: hufiec hultajskich obywateli, potajemną zbrodnią zebrany, gotował straszną i opłakaną zgubę ojczyźnie; dla obalenia i zgładzenia tej Rzeczypospolitej, Katylina w obozie, w tych zaś świętych przebytkach i mieszkaniach Lentulus wodzem się obrał. Wtedy obmyśleniem! przezemnie środkami, memi usiłowaniami, z niebezpieczeństwem własnego życia, bez wojennego zgiełku, bez naboru, bez broni, bez wojska, uwięziwszy i straciwszy pięciu ludzi[1], którzy się do zbrodni przyznali, Rzym od pożogi, obywateli od wycięcia, Italią od spustoszenia, Rzeczpospolite od zguby uwolniłem. Jam życie obywateli, byt całego świata, nakoniec to miasto, nas wszystkich ojczyznę, twierdzę królów i obcych narodów, światło okręgu ziemskiego, stolice państwa, ukaraniem pięciu szaleńców i niecnotów uratował. Czy myślałeś że bez przysięgi w sądzie tego nie powiem, com pod przysięgą na wal nem zgromadzeniu ludu powiedział[2]?
XII. Dodam jeszcze i to, żeby jaki zły obywatel znagła cię nie pokochał, Torkwacie, i wielkich o tobie nie powziął nadziei, i żeby wszyscy słyszeć mogli, powiem jak najgłośniej. Wszystkich czynów, które za mego konsulatu dla dobra powszechnego przedsięwziąłem i dokonałem, ten L. Torkwatus, który za konsulatu i pretury przyłączył się do mego orszaku, był doradcą, pomocnikiem i uczestnikiem, będąc zarazem mistrzem i przewodnikiem młodego rycerstwa. Jego ojciec, wielki miłośnik ojczyzny, człowiek wielkomyślny, mądry do porady, stały w postanowieniach, miał, acz cierpiący na zdrowiu, udział we wszystkich owych czynnościach: nigdy na krok ociemnienie odstępował: swą gorliwością, radą, powagą, najwięcej mi ze wszystkich dopomógł, przezwyciężając dzielnością umysłu
