ścisłe społeczeństwo w dobrych celach, jak było jego z nimi w zbrodni, rozpuście i zuchwalstwie? jakiego haniebnego uczynku nie poczuł Autroniusz z Lentulem? jaką zbrodni? Katylina bez niego popełnił? podczas kiedy Sylla nie tylko nie starał się w nocy i na osobności z nimi się widywać, ale się nawet do nich nie zbliżał, i w rozmowę z nimi nic wchodził. Autroniusza przekonali Allobrogowie, wiarogodni donosiciele najważniejszych okoliczności, przeświadczyły listy i wiadomości odebrane od wielu osób: Syllę nikt nie obwinił, nikt nie wymienił. Nakoniec, po wypędzeniu czyli raczej wypuszczeniu Katyliny z miasta, posłał mu Autroniusz broń, rogi, trąby, kosy, chorągwie, legiony[1]: w mieście zostawiony, a oczekiwany za miastem, ukaraniem Lentula przerażony, zląkł się nakoniec, ale się nie opamiętał. Sylla przeciwnie spokojnie się zachował, przez ten cały czas w Neapolu przebywał, gdzie nie było podobno ludzi o ten spisek podejrzanych, i gdzie zamieszkanie bardziej pocieszyć, niż rozjątrzyć nieszczęśliwych może[2].
VI. Dla tej tedy wielkiej różnicy osób i spraw, różnym się wcale dla obydwóch okazałem. Przychodził do mnie, i bardzo często przychodził Autroniusz, i prosił ze łzami abym go bronił; przypomina że był moim spółuczniem w pacholęcym wieku, poufałym przyjacielem w młodości, kollegą w kwesturze; wyliczał wiele usług, którem mu wyświadczył, i niektóre innie przez niego wyświadczone. Zmiękczony i wzruszony jego prośbami, nie myślałem już, sędziowie, o uczynionych przez niego nażycie moje, zasadzkach, zapomniałem że posłał był K. Korneliusza, żeby mnie w domu moim, w oczach żony i dzieci zamordował. Gdyby na mnie tylko jednego tak się uwziął, będąc miękkiego i łagodnego charakteru, nigdybym się zaiste łzom i prośbom jego oprzeć nie mógł. Ale kiedy ojczyzna, kiedy wasze niebezpieczeństwa, kiedy to miasto, kiedy te świątynie 1 kościoły, kiedy małoletnie dzieci, niewiasty i panny na myśl mi
- ↑ Tak jest we wszystkich edycjach; ale że Autroniusz nie mógł postać Katylinie legionów, wypadałoby czytać legionis zamiast legiones: signa legionis, chorągwie legionu.
- ↑ Sylla nie mieszkał w Neapolu jako wygnaniec; bo prawo Kalpurniuszowe, na mocy którego został skazany, karało otrzymujących urząd przekupstwem tylko winą pieniężną i zakazem piastowania urzędów przez całe życie. Dziesięcioletnie wygnanie dodał dopiero Cycero za swego konsulatu.
