będzie władzę w niepodległej republice. Ale historia dyplomacji to coś więcej niż tylko opis zdarzeń. To również interpretacja faktów, poszukiwanie ich genezy oraz przyczyn formułowania określonej polityki. Spójrzmy więc na okres kolonialny w Ameryce Północnej. Doszukać się można w nim genezy niektórych cech późniejszej dyplomacji Stanów Zjednoczonych[1].
Oficjalnie dyplomacja Stanów Zjednoczonych powstała z chwilą, gdy Kongres Kontynentalny ogłosił 4 lipca 1776 r. niepodległość 13 kolonii. „Lecz traktować tę datę jako punkt wyjścia, to jakby pisać biografię Jerzego Waszyngtona, pomijającą wszystkie wydarzenia w jego życiu przed osiągnięciem 21 lat”[2] — pisze Thomas A. Bailey — jeden z czołowych historyków dyplomacji amerykańskiej.
Przez prawie ćwierć wieku przed utworzeniem niepodległych Stanów Zjednoczonych, obszary, które weszły później w skład tego kraju, były obiektem dyplomatycznych zabiegów różnych mocarstw. Od czasu założenia przez osadników angielskich osady Jamestown w stanie Wirginia w 1607 r. do czasu proklamowania niepodległości w 1776 r. upłynęło 169 lat, a więc okres równy istnieniu Stanów Zjednoczonych do 1945 r.[3]. Był to okres wystarczająco długi i wystarczająco obfity w wydarzenia, by kształtować charaktery i poglądy ludzi zamieszkujących te obszary.
Od czasu założenia pierwszych osad Ameryka Północna była obiektem zainteresowania, a tym samym walki zbrojnej i dyplomatycznej ówczesnych potęg europejskich: Portugalii, Hiszpanii, Holandii, Francji i Anglii. Posiadłości w Ameryce Północnej miały wzbogacić te kraje oraz wzmocnić ich potęgę vis-à-vis przeciwników. Z tego względu mocarstwa europejskie przywiązywały dużą wagę do kolonizacji i eksploatacji obszarów zarówno północno- jak i południowoamerykańskich. Najwcześniej półkulą zachodnią zaczęli interesować się Portugalczycy — w XV w., następnie Hiszpanie. W końcu XV w. faktycznie obydwa kraje dokonały podziału obszarów na półkuli zachodniej poprzez bullę papieską Inter Caetera (1493 r.) oraz traktat z Tordesillas (1494 r.). W XVI i XVII w. półkulą zachodnią zaczęły interesować się również Holandia, Francja oraz Anglia. Kraje te podważyły pozycje Portugalii i Hiszpanii. Raz po raz wybuchały wojny w okresie od XVI do XVII w.
W końcu XVII w. walka o posiadłości w Ameryce Północnej coraz bardziej zawężała się do rywalizacji angielsko-francuskiej. Przez prawie sto lat w okresie od 1688 do 1763 r. obydwa kraje prowadziły wojny zakończone zwycięstwem Anglii. W tych wojnach kolonie amerykańskie wzięły bezpo-
- ↑ Na temat problemów historiograficznych tego okresu patrz A. I. Utkin, Amierikanskaja istoriografija kołonialnogo pierioda, w pracy pod red. G. N. Siewostjanowa, Osnownyje problemy istorii SSzA w amierikanskoj istoriografii ot kołonialnogo pierioda do grażdanskoj wojny 1861-1965 gg, Moskwa 1971, s. 21-60.
- ↑ T.A. Bailey, A Diplomatic History of the American People, Appleton-Century-Crofts, New York 1969, s. 19.
- ↑ Tamże, s. 19.
