rząd i opinja publiczna Stanów Zjednoczonych Północnej Ameryki. Do nich przyłączyła się Anglja, odkąd rządy tego kraju przeszły w ręce socjalisty Mac Donalda, przywódcy Partji Pracy. Dwie wielkie i potężne demokracje anglo-saskie (Ameryka Północna i Wielka Brytanja) wywiesiły w swoim programie, jako naczelne hasło, rozbrojenie i uspokojenie Europy. Czy się to szlachetne, zbawienne dążenie ziści?
Ten cel postawiły sobie państwa zwycięskie po wojnie światowej, podpisując dnia 8 czerwca 1919 r. w Wersalu umowę o Związku Narodów (Lidze Narodów). Na samym wstępie tej umowy państwa oświadczyły, przez usta swoich pełnomocników, że pragną zapewnienia narodom pokoju i bezpieczeństwa i że chcą przyjąć „pewne zobowiązania, aby nie uciekać się do wojny, utrzymywać jawne stosunki międzynarodowe, oparte na sprawiedliwości i honorze“. W artykule 8 umowy postanowiono i uznano, że utrzymanie pokoju wymaga ograniczenia zbrojeń do minimum, dającego się pogodzić z bezpieczeństwem narodowem oraz z przymusowem przeprowadzeniem zobowiązań międzynarodowych przez wspólne działanie. Następnie utworzono stałą komisję dla opracowania planu tego ograniczenia, który miał być przedłożony poszczególnym rządom do rozważenia i rozstrzygnięcia. Zarazem, państwa, które weszły w skład Ligi Narodów, zobowiązały się chronić i ochraniać przed wszelką napaścią z zewnątrz „obecną nietykalność terytorjalną (obszaru) i niezależność polityczną wszystkich członków Ligi“.
Owa komisja, tak zwana Komisja Rozbrojenia, zabrała się do dzieła i lata całe przeprowadza studja porównawcze, bada budżety wojskowe wszystkich państw, rozważa kontrolę nad handlem i fabrykacją broni, zastanawia się nad sprawą wojny gazowej i zbrojeń morskich — dotąd jednak nie doszła do żadnego pozytywnego wyniku. Państwa nadal
