Strona:Cesarz Juljan Apostata i jego satyra Symposion.djvu/13

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

chwalnej, ułożonej ku czci cesarzowej Eusebji, życzliwie usposobionej dla Juljana, z prozaicznego hymnu na cześć Heljosa, a wreszcie z obydwóch powyżej wymienionych satyr: „Misopogon“ i „Symposion“.
Satyry te należą do rodzaju piśmiennictwa, związanego z nazwiskiem cynika Menipposa z Gadary, który w pierwszej połowie wieku trzeciego przed Chryst. kreślił humorystyczno-satyryczne utwory, mieszając z sobą bogów i ludzi, łącząc z opowieścią monologi i dialogi, prozę i wiersze. W spuściźnie literackiej, greckiej i rzymskiej, skąpo dział ten jest reprezentowany; z tego też względu obie satyry Juljanowe mimo różnorakich niedoskonałości, nabierają pewnego waloru literackiego.
W języku polskim mało pisano o Juljanie. Asnyk wiersz mu poświęcił. Sienkiewicz przygotowywał się do napisania powieści, osnutej na tle dziejów epoki Juljana, Kazimierz Morawski[1] szkic ogłosił, dr. Więckowski wspomniane już powyżej studjum o Juljanie jako administratorze i prawodawcy.


III.

Rzymianie przez wieki obchodzili święto Saturnaljów czyli święto karnawałowe w miesiącu grudniu wesoło i hucznie, zwłaszcza w epoce cesarstwa. Odkąd z Saturnem utożsamiono greckiego Kronosa, Saturnalja nazywano po grecku Kronia. Gelljusz w Nocach attyckich opowiada, że i studenci rzymscy, bawiący na studjach w Atenach, święcili Saturnalja radośnie, zabawiając się filologicznemi i sofistycznemi igraszkami. Otóż z tem świętem wiąże Juljan Biesiadę, prawdopodobnie napisaną w grudniu 362 r. w Antjochji, gdzie przebywał od połowy lipca aż do wymarszu na perską wyprawę w dn. 5-go marca 363 r.

Utwór rozpoczyna się dialogiem między Juljanem a Filotasem czyli — jak mniemają komentatorowie — z jednym

  1. Kazimierz Morawski, Rzym. Portrety i szkice. Kraków r. 1921 str. 313 nast.