brażeń. Nasza teorya, z drugiej strony, tłómaczy tę stronę zagadnienia, odnosząc ją do naturalnych i koniecznych w takiej sytuacyi procesów duchowych. Jak poprzednio wykazaliśmy, forma spontanicznej reakcyi a temsamem rytuału jest zasadniczo określona celem tej reakcyi. W przystępie gniewu na daną osobę wygrażamy jej, niszczymy z wściekłością rzecz, która nam tę osobę przypomina, albo jest z nią związana i t. p. Niema tu żadnych „źle stosowanych zasad logiki lub psychologii“. Zarówno formy wierzeń jak i formy rytów są koniecznym wynikiem i produktem rozwoju elementarnych aktów psychicznych i reakcyi fizyologicznych, połączonych z aktem emocyonalnym.
Ale jakkolwiek według naszego poglądu czysta refleksya i spekulacya bezwzględnie nie mogą być źródłami wierzeń i aktów religijnych czy magicznych, teorya tu rozwinięta nie ignoruje bynajmniej doniosłej roli, jaką czynniki te odgrywają przy dalszej formacyi dogmatów i rytuału. Nacisk położony na znaczenie elementów emocyonalnych był konieczny, czynniki te są dotychczas niedoceniane, rola zaś ich jest pierwszorzędnej wagi. Akty czystej refleksyi i spekulacyi mają wyraźnie aposteryoryczny charakter i nie mogą być zawiązkami aktów wiary i rytuałów, — ale są niezbędne przy dalszej przeróbce tych objawów. Przy analizie elementarnego procesu, jaki uważamy za zawiązek mistycznego myślenia i rytualnego działania, z naciskiem zaznaczyliśmy punkt, w którym refleksya w naturalnym biegu rzeczy zaczyna działać zwłaszcza wtedy, kiedy chodzi o interpretacyę i wyrozumowane sformułowanie bezpośrednich odruchów myśli i organizmu.
Zaznaczyliśmy nawet, że można wyanalizować quasi racyonalne czynniki z samego procesu elementarnego. Jeżeli w spontanicznej reakcyi gniewu zwracamy się przeciw czemuś, to o ile możności zawsze wybieramy te przedmioty,
Strona:Bronisław Malinowski - Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego.pdf/95
Ta strona została przepisana.
