w czymś bierny. To był punkt drugi. A zatym umysł nasz i t. d. Co b. do d.
Dodatek. Stąd wynika, że umysł tymbardziej podlega stanom biernym, im więcej posiada idei niedorównanych, i przeciwnie, tym więcej działa, im więcej posiada idei dorównanych.
Twierdzenie 2. Ani ciało nie może wyznaczyć umysłu do myślenia, ani umysł ciała do ruchu, czy spoczynku, czy czego innego (jeśli coś jeszcze jest).
Dowód. Wszystkie objawy myślenia mają za przyczynę swą bóstwo, o ile ono jest rzeczą myślącą, nie zaś o ile wyjaśnia się przez inny przymiot (według Tw. 6 Części II). To więc, co wyznacza umysł do myślenia, jest objawem myślenia, nie zaś rozciągłości, t. j. (według Okr. 1 Części II) nie jest ciałem. To był jeden punkt. Dalej, ruch i spoczynek ciała pochodzić musi od innego ciała, które również przez inne ciało było wyznaczone do ruchu czy spoczynku, i bezwzględnie wszystko, co zachodzi w ciele, musi pochodzić od bóstwa, o ile bierzemy je jako pobudzone przez jakiś objaw rozciągłości, nie zaś przez jakiś objaw myślenia (według tegoż Tw. 6 Części II), t. j. nie może pochodzić od umysłu, który (według Tw. 11 Części II) jest objawem myślenia. To był drugi punkt. A zatym ani ciało nie może umysłu[1] i.td. Co b. do d.
Przypisek. Daje się to jaśniej zrozumieć z tego, co powiedziane w Przypisku do Twierdzenia 7 Części II, mianowicie że umysł i ciało są jedną a tą samą rzeczą, pojmowaną raz pod względem przymiotu myślenia, raz pod względem przymiotu rozciągłości. Stąd pochodzi, że porządek czyli zogniwienie rzeczy, jest jedno, zarówno czy pojmujemy na-
- ↑ Meijer chciałby poprawić tu: „nec Corpus Mentem“ na: „nec Mens Corpus“, bo raczej to wynika w punkcie drugim. Jednakże, jak zauważa Baensch (286), chodzi tu o powtórzenie Twierdzenia.
