Strona:Artur Schopenhauer - O wolności ludzkiej woli.djvu/234

Hegel został powołany w r. 1816 na profesora uniwersytetu w Heidelbergu i przez całe pierwsze (zimowe) półrocze wykładał encyklopedję, którą następnie wydał w formie książki, jako podręcznik.
 23) W oryginale jest „inficirt“ (inficio).
 24) „Z przesłanek twierdzących w drugiej figurze nic nie wynika.“
 25) W oryginale jest „Accidenzien.“
 26) „Po pazurach poznaje się lwa,“ ale ja muszę „grzecznie“ czy „niegrzecznie“ powiedzieć: „a po uszach osła.“
 27) „Próbkami z fizyki.“
 28) „Abrakadabra“ (z greckiego) znaczy: „czarnoksięzkie zaklęcie,“ także „niedorzeczna gadanina.“
 29) „Szacunek, który się przyjmuje na słowo.“
 30) Schopenhauer ma tu niewątpliwie na myśli berliński okres życia Hegla, od r. 1818—31, gdy wpływ Hegla rzeczywiście tak spotężniał, że objął nie tylko Prusy, lecz także wszystkie uniwersytety niemieckie, zdobywając sobie coraz więcej uczniów, zwolenników i apostołów. Tradycya jego trwa jeszcze po dziś dzień, szczególnie w Berlinie. Przyczynił się do tego także rząd pruski (minister Altenstein), któremu Heglowska „teorya państwa“ bardzo przypadła do smaku, nie tylko z powodu zaszczytnego stanowiska, jakie Hegel wyznaczył Germanom w swojej filozofii historyi, lecz także dlatego, że — przeciw teoryom pojmującym państwo jako „towarzystwo wzajemnych ubezpieczeń“ — nadał Hegel państwu wyższy charakter, ujmując je jako jeden „moment“ (i to najdoskonalszy) w rozwoju obyczajności i wyprowadzając stąd wnioski, wygodne dla polityki niemieckiej. Organem tej szkoły Heglowskiej były od r. 1827. „Jahrbücher für wissenschaftliche Kritik.“
 31) Locke John, filozof angielski (1632—1704), właściwy twórca teoryi poznania, jako samodzielnej umiejętności. Urodzony we Wrington, studyował filozofię i medycynę, lecz nie praktykował jako le-