Strona:Artur Schopenhauer - O wolności ludzkiej woli.djvu/232

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

podręczniku historyi filozofii. Mnie zaś szło tylko o ich stosunek do Schopenhauera, w szczególności zaś do zagadnienia wolności woli.
8) „gentleman“ — szlachcic, człowiek dobrze ułożony.
9) „z powodu osobliwości zdarzenia“
10) „autor nie zadowolił nas także samą formą wykładu.“
11) „Póki lekka fala płynie, wysokopienne rodzi się drzewo,
póki słońce wschodzi, księżyc promienny blaski na świat swe zsyła,
póki rzeki płyną w dale, a odboisko tonie zraszają,
póty wędrownikom prawię, że tutaj Midas, Król, pogrzebany.“
12) „I w samej rzeczy nie przeprowadził wystarczająco tej zasady.“
13) „Zmuszony był przyznać, że sam ze sobą stoi w sprzeczności.“
14) „O niektórych największych filozofach naszych czasów wyraził się tak niewłaściwie, że słusznie spotyka go za to dotkliwe oburzenie.“
15) O Fichtem i Heglu była mowa we wstępie.
16) „Etyka Fichtego, jako szkło powiększające błędy etyki Kanta.“[1]
(„O podstawie etyki,“ §11. — III, str. 561.)

Pierwsza część Schopenhauerowskiej rozprawy „O podstawie etyki“ zawiera krytykę etyki Kantowskiej, wykazującą błędy, jakie Kant popełnił, według zdania Schopenhauera. A że karykatura swoją przesadą lepiej objaśnia oryginał, wiec §11 dodaje do tej krytyki wykazanie karykatury Kanta, popełnionej przez Fichtego, chcąc by w ten sposób jeszcze wyraźniej wystąpiła kruchość podstaw etyki Kantowskiej, odbitej w tem swojem „szkle powiększającem.“ Bo Fichte, starając się we wszystkiem prze-

  1. Podaję streszczenie tylko tego ustępu, gdyż szło mi jedynie o odtworzenie sądu, jaki Schopenhauer wydał o Fichtem odnośnie do etyki. Zob. także „Sch. s. Nachlass“ (Reclam). T.III. str. 98 i n.