szawy rozlokowawszy się, Szczęsny Potocki, z całą konfederacyą utrzymywał się i ogłaszał pomyślność, niepodległość narodu Polskiego i szczęście mieć alliantkę Imperatorową Katarzynę II., dla której wojska kraj darmo i z ochotą furaże i prowianty ofiaruje. Wszystko się to działo wtenczas, kiedy waleczne Francuzy orężem swoim kraje różne podbijali, zabrawszy Niderland [1], Sabaudyę [2], Holandyę [3] i prawie całe Imperium. [4] Oręż ich waleczny i szczęśliwy, ale zła polityka w osądzeniu króla swego na śmierć, całą Europę zatrudnia. [5]
Dnia 21. Stycznia 1793, Ludwik XVI., król Francuzki, osądzonym został w Paryżu na placu Caroussel, a teraz nazwanym Rewolucyi; był przywiezionym w karecie, w której ksiądz siedział i jeden komisarz; 20 tysięcy wojska stało pod bronią; król był spokojny i z twarzą wypogodzoną wysiadł z karety, aż gdy na teatr wstąpił i kat uciął mu włosy, to go zmieszało, chciał mówić do ludu i kilka słów słyszanych było, jako to: „Życzę, aby śmierć moja naród zbawiła, daruję nieprzyjaciołom, umieram niewinnie!” a w tem komendant paryzki, pan Santerre, zawołał, aby egzekwować prawo. Został ściętym Ludwik machiną, w którą głowę jego wkładali, a ręce w tył związali; głowa jego niezupełnie oddzielona została, kat z przycienieniem poprawił robotę swoją. Wzdryga się natura pisać te dzieje. W krwi jego maczali Francuzi chustki [6], kat ręce umoczywszy, smarował twarze ich!
Uważano różne okoliczności ze śmiercią Ludwika, że na tem samem miejscu został ściętym, na którym w dzień jego ślubu, gdy jechał oglądać fajerwerk przez wielką liczbę i nieporządek karet, kilka tysięcy ludzi było zgniecionych, uduszonych w karetach nawet, co zaraz za zły znak poczytano, nazywano ten dzień zaduszny w Polsce. Ludwik 10. Maja ożenił się a 10. Augusta z tronu zrzucony, umarł 21. Stycznia w lat 12, w ten sam dzień, kiedy
- ↑
Autorce chodzi o Niderlandy Austriackie, czyli z grubsza tereny dzisiejszej Belgii i Luksemburga, w latach 1792 i 1795-1814 we władaniu Francji.
- ↑ Sabaudia została zajęta przez Francuzów w 1796 r.
- ↑ Holandia jako Republika Batawska w latach 1795-1806, później w latach 1806-1810 Królestwo Holandii.
- ↑ Prawie całe Imperium – jeżeli autorka ma na myśli Święte Imperium Rzymskie Narodu Niemieckiego, to wybiega nieco w przyszłość.
- ↑ Całą Europę zatrudnia – całą Europę zajmuje.
- ↑ DNA z jednej z takich chustek będącej w posiadaniu włoskiej rodziny poddał badaniom zespół badawczy kierowany przez p. Carles Lalueza-Fox z Institut de Biologia Evolutiva w Barcelonie porównując ją z DNA z głowy, która miała należeć do króla Henryka IV a zostać wykradziona z jego grobu w czasie Rewolucji Francuskiej i wykazał 250-krotnie wyższe prawdopodobieństwo pokrewieństwa niż jego braku. (Ludwik XVI był pra-pra-pra-wnukiem Henryka IV.) Informacje za „Foresic Science International“, tom 226, nr 1, str. 38-40, z dnia 10 marca 2013 r., wspomniany też w miesięczniku „Wiedza i Życie” nr 3 z 2013 r., strona 10.
