Strona:Archiwum Wróblewieckie.djvu/146

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
Tomicyanów[1] ustęp, r. 1536—1537.[2]

Tłumaczenie z łacińskiego.


Sejm walny Królestwa Polskiego w Krakowie roku 1536. na św. Marcina[3] spokojnie zaczęty, potém przewrotnymi spiskami zakłócony, który nakoniec w dzień Oczyszczenia Panny Maryi 7. Marca 1536., burzliwie, nic nie postanowiwszy, rozszedł się po dniach ośmdziesiąt siedmiu — podług rękopismów księdza Stanisława Górskiego.

Posłowie koronni na ten sejm od stanu rycerskiego wysłani, od niespokojnych doradzców pobudzeni, wymagali od króla wiele rzeczy, co do zakłócenia spokojnego stanu królestwa i ograniczenia władzy królewskiéj zmierzać zdawały się, wypisali z przywilejów i statutów królestwa wiele artykułów, których gwałcenie, a przeto niedotrzymanie przysięgi królowi zadawali, szczególniéj w rozdawnictwie urzędów publicznych królestwa bezprawia wymawiano, wyliczając senatorów i urzędników, co po dwa lub trzy, a nawet i cztery urzędy niezgodnie posiadali, z uszczerbkiem obrony kraju, liczby senatu i powagi królewskiéj. Gdyby każdy urząd (mówili oni) osobnego miał posiadacza, pomnożyła by się liczba urzędników użytecznych krajowi, czy do rady w senacie, czy do obrony i służby wojennéj, gdy żaden z posiadają-

  1. Przypis własny Wikiźródeł Akta Tomiciana – zbiór dokumentów zebranych przez ówczesnego sekretarza kancelarii królewskiej księdza Stanisława Górskiego, został on wydany przez Bibliotekę Kórnicką sumptem Działyńskich.
  2. Przypis własny Wikiźródeł Ustęp ten dotyczy wydarzeń które zdarzyły się już po śmierci (1535) bp. Piotra Tomickiego, więc redaktorem i komentatorem był zapewne wspomniany już ksiądz Stanisław Górski.
  3. Przypis własny Wikiźródeł Sejm zaczął się według tego zapisu 87 dni przed 7 marca, to jest w dzień św. Marcina przypadający 7 XII, ale oczywiście roku poprzedniego. Istnieje rozbieżność wymienionego zapisu z: Władysław Konopczyński „Chronologia Sejmów polskich 1493-1793.”, (Kraków, 1948.), gdyż Sejmy były:
    • 46 w Piotrkowie – 30 XI 1534-I 1535;
    • 47 w Piotrkowie – 25 XI 1535-XII 1535 (Asiana Diaeta), wobec niedojścia uchwał o obr. król. zwołano powszechne ruszenie;
    • 48 w Krakowie – 11 XI 1536-2 II 1537.
    Być może błędny jest 7 marca, wówczas mógłby być to dzień św. Marcina przypadający 11 listopada. Wskazuje na to powołanie w tym samym roku na urząd kanclerza wielkiego Jana Chojeńskiego i Wojna Kokosza, które miały miejsce w roku 1537.