Strona:Aleksander Czolowski. Wysoki zamek (1910).djvu/24

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Nim jednak utrwaliła się w jej posiadaniu, niemało jeszcze o to musiała stoczyć bojów z Litwą. Wspomniany ks. litewski, Lubart, również rościł sobie prawa do posiadania Kazimierzowej zdobyczy i pretensye te urzeczywistnił w roku 1347, najechał Ruś, zagarnął ją siłą oręża i przyłączył do swego wołyńskiego księstwa jako prowincyę litewską.
Wojowniczy, przebiegły Lubart — był przeciwnikiem, którego Kazimierz nie lekceważył wcale i postanowiwszy z nim rozpocząć walkę o odzyskanie Rusi — dwa lata przygotowywał się do niej. Otrzymawszy posiłki węgierskie i zapewniwszy sobie nadto neutralność Tatarów — jesienią 1349 r. ruszył z znacznemi siłami na Lubarta.
Wyprawę nader pomyślny uwieńczył rezultat. Nie tylko Ruś Czerwona została napowrót odzyskaną z wszystkimi jej grodami, ale także Wołyń razem z stołecznym Łuckiem został zdobyty, potęga Lubarta legła złamana, on sam dostał się do niewoli.
Cała Litwa z Kiejstutem na czele wystąpiła teraz w jego obronie przeciw Kazimierzowi. Wojna przybrała szersze rozmiary i toczy się odtąd przez szereg lat z rzędu na szerokich przestrzeniach ziem ruskich i na pograniczu polskiem. Jednym z głównych celów wypraw litewskich staje się Lwów.
Rok za rokiem bawi Kazimierz na Rusi, broni jej wszelkiemi siłami, a król węgierski Ludwik dopomaga mu do tego posiłkami, pieniądzmi i własną osobą.
W sierpniu 1350 r. widzimy Kazimierza we Lwowie [1] niewątpliwie w tym tylko celu, aby go zabezpieczyć i przygotować należytą obronę — przeciw wielkiemu najazdowi litewskiemu, który w tym właśnie czasie uderzył na Ruś, spustoszył ją srogo i mnóstwo uprowadził jeńców.
To samo powtarza się z wiosną następnego 1351 r.[2], Kazimierz na czele licznych hufców jest znowu we Lwowie. Nowy najazd Litwy dąży prosto ku czerwonoruskiej stolicy, podstępuje pod nią, lecz na wieść o Kazimierzu i jego sile zbrojnej cofa się napowrót i ogranicza się na strasznem zniszczeniu i wyludnieniu podlwowskich okolic.

Kazimierz opuszcza Lwów, wyrusza za ustępującymi, stacza szereg zwycięskich bitew i dochodzi do Lublina. Tutaj w połowie lipca król węgierski Ludwik przyprowa-

  1. Archiwum XX. Sanguszków t. II. str. 25.
  2. Mon. Pol. hist. t. II. str. 885.