Strona:Aleksander Świętochowski - Historja chłopów polskich w zarysie I (1925).djvu/110

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Daniny w naturze: Zboże, zwykle pszenica, owies, żyto po 2 miary z łanu, ale także 3 do 8. Koloniści w dobrach królewskich byli przeważnie wolni od danin.
Przed wielkiemi świętami cała wieś dawała: szynkę, wieprza, krowę, połcie mięsa. Czasem te dary zamieniano na pieniądze. Nadto pojedynczo z łanu 15—30 jaj, 1—3 kurcząt, ser, donicę miodu. Zamiast tego wykonywano posługi we dworze (np. zwózkę). I te daniny składano rzadko w dobrach królewskich.
Trzy razy do roku przyjeżdżał do wsi pan lub jego zastępca dla odprawienia wielkich sądów lub ściągnięcia czynszów. Na utrzymanie jego i jego orszaku przez dzień wieś składała obiedne, które w trzeciej części pokrywał wójt lub sołtys, w naturze lub w pieniądzach — 6—24 gr.
Robocizna 2—4, rzadko 5—6 dni w roku wiosną, latem i jesienią. Niekiedy zamiast tego obróbka 2—3 morgów łącznie ze skoszeniem i zwózką.
Obowiązywała ona tylko w dobrach rycerskich i kościelnych.

Sołtysi i wójtowie czynszów nie płacili, wykonywali tylko niektóre posługi osobiste np. (jazdy w sprawach właściciela).

    monety, odpowiadającem pewnej ilości srebra (3688 gramów). W ciągu wieków zmieniła ona i zmniejszyła swą wartość (od 64 złot. pol. do 1 zł. 18 gr.), zależnie od ilości «fein» srebra. Pospolicie równała się: 48 groszom, 4 fertonom (ferton czyli wiardunek), 24 skojcom, 3 czerwonym złotym. 1 grosz z XV. w. równał się 40 gr. z XVIII. Oprócz grzywny jako pojęcie monety używana była kopa (4610 gran. czystego srebra), która z 80 zł. pol. w r. 1300 spadła do 2 z. w r. 1766.