Słownik etymologiczny języka polskiego/wierzch

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

wierzch, dawniej wirzch, podhalskie wirch; pień na u, więc: z wierzchu, r. 1500; wierzchołek; wierzchowina, ‘źródło’; wierzchowaty (o korcu z ‘wierzchem’); zwierzchny, zwierzchnik; powierzchnia, powierzchowny; zawierszyć, ‘zakończyć’ (p. wiersza). Prasłowo; u wszystkich Słowian tak samo; cerk. wrch; są i postaci z s (wrsu, bułg. wrs); serb. czes. wrch (serb. wrchnje, ‘śmietanka’), wrchol; rus. wierch, także ‘poddasze’. Lit. wirszus, ‘wierzch’; ind. warsh-man-, ‘wierzch’, warszijān-, ‘wyższy’; grec. herma, ‘wierzch’; łac. verruca z *versuca, niegdyś ‘pagórek’, ‘wierzchołek’, później tylko ‘pryszcz’. W nazwach miejscowych złożonych wierzch oznacza ‘początek, źródło’: Wirzchlas, Wirzchrzeka (dziś Wyrzeka), czes. Wrchlabí (niby ‘źródło Łaby’), w Marchji Ferchesar (Wirzchjeziora), niby: Wyżnia lasu, rzeki, jeziora. Tu i wierzchowie (‘pręty’), wierzchowina (‘powierzchnia’), wierzchowisko, (‘szczyt’), wierzchowiec, o koniu do jazdy wierzchem, ‘konnej’ (Czesi tego nie znają; jest na Rusi, wierchom).