Słownik etymologiczny języka polskiego/wiła
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Artykuł w Wikipedii |
wiła, ‘błazen, szalbierz’; wiłować, ‘błaznować, szaleć’; nawilał, ‘oszalał’; wyraz od 17. wieku zapomniany; lit. wilti, wiloti, ‘oszukiwać’. U Słowian zachodnich oznaczał tylko tego, ‘co od rozumu odszedł’; u południowych (na Bałkanie, głównie u Serbów; powtarza się i u Słowaków) wiłą nazywa się ta, ‘co odbiera rozum, czaruje’: rusałka, duch gór i lasów, nimfa wodna i polna, wabiąca, jak rusałka, do swego »koła« (tańca), piękna, niebezpieczna, opiekująca się bohaterami, ale i mściwa. Któreż z obu znaczeń pierwotne? Za ‘nimfą’ przemawiają źródła cerkiewne, co od 11. wieku tylko o wiłach - rusałkach prawią; u zachodnich Słowian, co pierwotną wiarę pogańską rychlej i doszczętniej utracili, mogła nazwa przyróść do tego, ‘którego wiły oczarowały, urzekły, co szalał od nich’. U nas dorobiony i męski wił, jak strzygoń do strzygi. Por. czes. wilný, ‘lubieżny’, bułg. wilněja, ‘szaleję’, serb. wilowniak, ‘rozpustnik’.