Słownik etymologiczny języka polskiego/wet

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

wet, odwet, powetować; wety; nawet; z sądownictwa niemieckiego miejskiego, gdzie Wette, ‘pamiętne’, pobierał sędzia przy ukończeniu procesu; wet było więc ‘dokończeniem sprawy’, i już w 16. wieku przeniesiono to i na ‘ostatnie danie u stołu (cukry, owoce, sery)’, więc »na wet«; z »wet za wet« poszło: odwet, odwetować, niepowetowany. Czesi mają to samo, ale w rodzaju żeńskim, ściślej niemieckiemu odpowiadającym: na wetu, ‘nakoniec’, weta za wetu (ale i wet za wet); »je po niem weta«, ‘przepadł, koniec z nim’. Niemieckie Wette znaczy dopiero w późniejszem średniowieczu ‘zadatek’ itp.; pierwotnie: ‘zastaw, fant’, goc. wadi (z czego łac. vadium, ‘zakład, zaręka’, znane naszym prawnikom; z tego franc. gage, ‘zastaw, fant’, gages, ‘płaca’, a u nas gaża, angażować, itd.); goc. wadi jest pokrewne z łac. vas, vadis, vadimonium, o ‘poręczycielu’ i ‘poręce’'. Por. uwadzić.