Słownik etymologiczny języka polskiego/słuch

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

słuch, słuchać, słuchacz, posłuszny; słuchowy; słuchalnica, ‘konfesjonał’; słuszny (i w znaczeniu ‘dorosły’, właściwie tylko ‘godny’), od słusz(a), czasownika słuszać: »co słuszało«, ‘co się godziło, należało’, w biblji: »coż k rządu słusza«, »zboże, jeż słuszało wodzom«, »i coż słusze k służbie«, »na pana słusze«, »nam nie słusze« (»nam się nie godzi«, u Leopolity), »tobie nie przysłusza« i »k służbie przysłusze«, obok: »tobie przysłucha«; w psałterzu: »prawym słusza pochwała«, ale słuszaj, ‘słuchaj’, »uszy słuszające«; mylnie upatrują jakiś germanizm (gehören!) w tem używaniu naszego słusza, słuszno itd. Cerk. jest słyszati, słyszą, słysziszi, i słuszati, słuszają; tak samo w ruskiem. Urobione od pnia słu- przyrostkiem -s: słuch- z słus-; litew. klaus-yti, ‘słyszeć’ (Litwin ma inną gardłową, bo taka różnica nierzadka), awest. sraosza-, ‘słuch’, ind. śroszati, ‘słyszy’, niem. dawne hlosēn, ‘słuchać’, dziś lauschen.