Przejdź do zawartości

Słownik etymologiczny języka polskiego/ptak

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

ptak, dawniej ptach, więc zdrobniałe: ptaszek; ptaszysko (mylnie ptasisko, dla uwydatnienia owego -i-), ptaszę, ptaszy (mylnie ptasi, jak mysi, dla tej samej niemądrej przyczyny); ptactwo obok ptastwo (biblja); ptaszyna, ptaszynka, i rodzaj ‘strzelby’; ptaszyniec; w cerk. pierwotne pta, rus. potka i ptica, ptieniec, ‘gniezdnik’; od ‘latania’: ind. pat, ‘lecieć’, pat-atra-, ‘ptak’, grec. petomai, ‘latam’, eptēn, ‘leciałem’, pteron, ‘skrzydło’, łac. peto, ‘dążę’ (stąd impet, impetyczny), penna, ‘pióro’, z *pesna, *petna (stąd penał, penalik), niem. Feder i Fittig; w ind. i grec. pat (pet) znaczy i ‘padać’ (piptō), niem. finden ‘napaść na co, znaleźć’. Inni odwodzą albo od nazw dla ‘jaja’ (litew. pautas), podobnie jak grec. oīos, łac. avis, ‘ptak’, z nazwy ‘jaja’, ōon, ovum, albo zestawiają wraz z łotew. putns, ‘ptak’, jako »młode« z ind. pota-, ‘młode’, putra-, ‘syn’, grec, pōlos, ‘żrebię’, łac. pullus, ‘młode’, i puer, ‘chłopiec, dziecko’, niem. Fohlen i Füllen, ‘łoszak’. Wybór trudny; ptak, ptach, od pta- z przyrostkiem -k (jak znak).