Słownik etymologiczny języka polskiego/pod

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

pod, przyimek, i we złożeniach; urobione od po, jak nad, przed, zad, od na, prze, za. Częste w nazwach urzędowych, odpowiada łacińskiemu sub-: podstole, podkonie, podkomorze, podczasze, podstaroście, podwojewodzie; wszystkie te nazwy były jeszcze na początku 15. wieku wyłącznie rodzaju nijakiego, niebawem, dla znaczenia, męski przybrały: podstoli, i t. d. Złożenia rzeczownikowe: podpisek. Od pod: spód (cerk. ispodi), a od tego spodni, spodnica, spodnie; ale to raczej od nieistniejącego u nas rzeczownika *pód, ‘podeszwa, ziemia’, lit. padas, ‘podeszwa’, rus. pod, ‘ziemia, podłoga’, południowe pod, ‘podłoga’, czeskie puoda, ‘podstawa, ziemia’, co nie od przyimka po wyszły, lecz stykają się z nazwą ‘nogi’, grec. pūs, podos, itd. (p. piechota). Od tego pod: podły, u nas, Czechów i Rusi (padlec); podlić, spadlać, podłość.