Słownik etymologiczny języka polskiego/płat
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
płat, płatek, płacić, płatowy, płatować, opłacać. Wiemy ze źródł arabskich, że w 9. i 10. wieku płaty i płatki cienkiej tkaniny lnianej były u Słowian monetą obiegową (za »płat« dostawało się kur i t. d.); stąd płacić w naszem znaczeniu; zapłata jest więc i ‘pieniądzem’, i ‘łatą’, (to) płacie, zbiorowe, znaczy wszelakie ‘przyszwy’: »płacia stąd i zowąd zszyte«; płacież, ‘zapłata’; płaci, o zakładzie, ‘stoi’, niem. ‘es gilt’, albo ‘uchodzi, warto’: »a płaci kryć?«, ‘a godzi się kryć?’; płaci i ‘pewnie, chyba’: »płaci ten chłop oszalał«, »płaci wy figlujecie«; płajca, z płaćca. P. płast i płaszcz. Pień płat-, o ‘szerokiem’ (p. plece); lit. płatus, ‘szeroki’, łotew. plātīt, ‘rozszerzać’, grec. platys, ‘szeroki’. Gockie plats, ‘łata’, pożyczka z słowiańskiego. Tu należą dalej nasze płatka, ‘stawka’, płatny (płatnik, »od złego płatnika dobre i plewy«), płatno (»co mi płatno«, ‘warto’), płatnia, ‘płaca’; ale płatnąć pozostało przy pierwotnem znaczeniu, o ‘płataniu’ (na sztuki itp.). U wszystkich Słowian tak samo: cerk. płatiti, płasztą, ‘płacę’, itd.
