Słownik etymologiczny języka polskiego/konterfet

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

konterfet, konterfekt, konterfetować, częste w 17. wieku, np. w Gościńcu Jarzębskiego 1643 r., ‘podobizna’, ‘wzór’, różni się poniekąd końcową samogłoską od łac. contrafactum, ‘naśladowane’, franc. contrefait (chociaż pożyczki franc. na samogłoskę zakończone u nas -t przybierają, por. kajet, filut). To kontra-, w kontr, ‘przeciwnie’, kontrować, z łac. contra, ‘przeciw’, powtarza się w licznych złożeniach łacińskich i romańskich, np.: kontrabanda (z włos. bando, ‘rozporządzenie’); kontrast (dosłownie: ‘przeciwstawka’); kontredans; w muzyce kontrabas i i.; kontrola (z franc. contre-rôle, t. j. ‘rotulus, rejestr przeciwny’) z licznemi urobieniami, kontrolować, kontrolor. Nowszemu konterfe(k)towi odpowiadał w 15. i 16. wieku kontryfał, z niem. Konterfei, ‘mieszanina złota czy srebra z miedzią’: »fałszywe z miedzi, z kontryfału kuje talery« (Górnicki); jest to właściwie ‘cynk’, mylnie mieszany w 16. wieku i później z ‘mosiądzem’, ‘cyną’, a nawet z ‘bursztynem’ (chyba od lakieru bursztynowego?).