Słownik etymologiczny języka polskiego/Katarzyna
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
Katarzyna, zdrobniałe Kasia, jak Zosia, Masia (p.), Cesia; Kaśka; od niej i nazwa katarynki, nieznanej gdzie indziej pod tem nazwiskiem (rus. szarmanka, niem. Leierkasten, franc. orgue de Barbarie, ang. hurdy-gurdy, obok prastarego rote, p. rota); »szejne katrynka« w 18. wieku, niem. Schön Katrinchen(?), ‘laterna magica’ jarmarczników, od marjonetki pięknej Kasi tak przezwana, później przeniesiona na kataryniarzy i ich ‘pozytywkę’. W 16. wieku i u nas przezywano słynne ‘toruńskie pierniki’ katarynkami z niem. (p. fraszkę Kochanowskiego); wyrabiały je zakonnice u św. Katarzyny. Ruskie Jekaterina z grec. hagia (‘święta’) K. Patronka to szkół, akademij, nauki.
Katarzyna. Ruskie Jekatierina z grec. Ajkaterina (wedle wymowy nowej), a to z Hagia Katherina. Dyr. B. Erzepki wytknął mi słusznie, że niema u Kochanowskiego fraszki z katrynką, ‘piernikiem toruńskim’ [jest fraszka z 17. wieku], i dodał: katrynka w 17. wieku należy i do stroju kobiecego, akta miejskie nieraz ją wspominają, np. r. 1622 (w Grodzisku): »item mycka, katrynka, minderak u nieboszczycej«. Słowo mycka, niem. Mütze z łac. almucium, częste dawniej i o ‘czapce męskiej’; minderak, niem. Mieder, ‘kształt, gorset’ (zmienione wedle iderak, p.); katrynki nie odnalazłem w źródłach niemieckich. [1]
