Słownik etymologiczny języka polskiego/Marja
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Artykuł w Wikipedii | |
Strona w Wikisłowniku |
Marja, u ludu do 16. wieku Marza, co kościół łaciną wytępił, tak, że tylko w kilku nazwach miejscowych (Świętomarza) i roślinnych (marzymięta) ocalała. Zdrobniałe Masia (u Reja nieraz, »gonna Masia«, co na posługach-gonach biega), coby i od Magdy (Magdaleny) pochodzić mogła. Od Marji i Marjany nie odróżnimy. Marzana, Marzaneczka, w pieśni obrzędowej na Zachodzie, przy topieniu Marzany w niedzielę środopostną (albo inną bliską), tę samą nazwę otrzymała; odmiana u Czechów w Morzenę nie dowodzi niczego; cały obrządek przeniesiono do Czech i do nas w 14. wieku dopiero z pobliskich Niemiec. Nierównie trudniej rozstrzygnąć rzecz o nazwach roślinnych: marzana, później i marzanna (z podwójnem n, jak dziewanna), czes. marzena i morzena; obie nazwy, nasza i czeska, oznaczają dwie wcale odmienne rośliny: jedną farbierską (‘rubia tinctorum’, zwana też dlatego czerwone ziele, a tak nazywają i inne »czerwone« rośliny, np. ‘geranium sanguineum’); drugą lekarską, ‘chrysanthemum parthenium’, marzana, ziele maciczne, częściej maruną (Stanko 1472 r.), marunką, maroną przezywaną; u innych Słowian niema nazw podobnych, bo rus. mariena, ‘rubia’, z polskiej. Zestawiają ze pniem mor-, o moręgich (‘sinych’), morusach (‘plamach’,?). Szwedzkie i norweskie mora, maure, dla ‘galium verum’, farbierskie, chyba z przypadku podobne(?).