Słownik etymologiczny języka polskiego/łaz
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
łaz, przeważnie w liczbie mn.: łazy, ‘trzebież w lesie przez wypalenie czy wykopanie’; zgodne chyba pozornie z następnem łaz.
łaz, przełaz, łazić i liczne złożenia; łazęka, rzadziej łazęga, ‘zbieg, szpieg’, w średniowieczu, np. w aktach śląskich, i ‘chłop nie osiadły na stałe’; ze zwykłym przyrostkiem -ba: łaźbić, o bartniku posługującym się łaziwem czy leziwem albo łazbieniem do podbierania pszczół; łaziebny jednak i łaziebnik zowie się ‘posługujący w łaźni’, a łaźnia nazwana od łażenia w dół czy komórkę, gdzie na kamienie rozgrzane lano wodę; łazienka; oba te słowa znają oprócz nas tylko Ruś i Łużyczanie, tylko w zabytkach późniejszych; Nestor ich jeszcze nie ma, daje istbę (p. izba); zamiast łaziebnika oczekiwalibyśmy łaziennika. »Sprawić komu łaźnię«, od bicia miotełkami w łaźni, co poświadczone od 10. w. u Słowian, u nas o Chrobrym opowiadane. Czasownik pierwotny; lazę, leźć (p.); prus. lize, ‘lezie’, zemai lizuns, o Chrystusie: ‘zstąpił do otchłani’, łotew. lēzāt, lēzētiēs, ‘spuszczać się z góry na saneczkach’, lēzens, ‘równy, płaski’, więc może i dawne niem. laege, ‘płaski’, nordyjskie lagr, ‘niski’, grec. lachys, ‘niski’. Tak samo u wszystkich Słowian: cerk. łaziti, łażą, itd.; tylko łaźbić nasze wyłącznie.