Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Zwingli

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Z – wykaz haseł
Z – całość
Indeks stron

Zwingli (Zwingle) Ulryk, obok Kalwina drugi założyciel Kościoła reformowanego (ob. Reformowany kościół). Urodzony w r. 1484 w Wildhaus (Toggenburg) w Szwajcarji, kształcił się w Bernie, Wiedniu i Bazylei, został księdzem a w r. 1506 proboszczem w Glarus. Powołany w r. 1516 na kaznodzieję w klasztorze i miejscu odpustowem Einsiedeln począł występować przeciwko pielgrzymkom i odpustom. W r. 1519 otrzymał stanowisko proboszcza przy głównym kościele w Zurichu (Am Grossen Münster) i rozpoczął działalność przeciwną nauce Kościoła katolickiego przez głoszenie kazań, w których zwalczał cześć świętych, cześć obrazów, odpusty, posty i władzę papieża. W r. 1522 ogłosił pismo przeciw postom i wystosował wraz z 10 zwolennikami do biskupa w Konstancji pismo z żądaniem zniesienia celibatu. Na urządzonej w r. 1523 przez Radę miasta Zurichu dyspucie wypowiedział swoich 67 tez (Schlussreden), które zyskały uznanie Rady miasta. Zwingli objął w Zurichu faktyczną dyktaturę, duchowną i świecką. Za jego wpływem usunięto z kościołów wszelkie dzieła sztuki, obrazy i rzeźby, organy i dzwony, zakazano publicznych pielgrzymek, ostatniego namaszczenia i święta Bożego Ciała a w r. 1525 skasowano odprawianie mszy św., w miejsce której Zwingli wprowadził nabożeństwo, „Wieczerzy Pańskiej“. W tezach swoich zgadzał się z Lutrem co do wyłącznego autorytetu biblji, co do swobodnego badania zasad wiary, co do zbawienia przez samą tylko wiarę i zaprzeczania mocy sakramentów. Nie chciał jednak uznać tezy Lutra o rzeczywistej obecności Chrystusa w Sakramencie Ołtarza. Reformy Zwinglego wywołały w Szwajcarji wojnę domową między kantonami, które przyjęły jego naukę (Zürich, Bern i St. Gallen), a kantonami katolickiemi. W bitwie pod Kappel w r. 1531 katolicy zwyciężyli a Zwingli poległ.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.