Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Zmarłych cześć
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Z – wykaz haseł Z – całość |
| Indeks stron | |
Zmarłych cześć, znana we wszystkich religjach, uznających nieśmiertelność duszy, polega na obrzędach pogrzebowych i żałobnych, na kulcie grobów i na obchodzeniu świąt, poświęconych pamięci o zmarłych. Religje pierwotne Wschodu, jak np. religja Zoroastra, łączą z obrzędami żałobnemi cel oczyszczenia domu i krewnych zmarłego od nieczystości, którą, wedle tych religij, sprowadza śmierć. Aby odpędzić demona śmierci, odbywają się w religjach Wschodu hałaśliwe obrzędy, połączone z krzykiem, piskiem i zawodzeniem, mające na celu zamknięcie zmarłemu powrotu do domu. Inne zwyczaje żałobne, jak post pozostałych krewnych, używanie żałobnego odzienia i obrzędy religijne, mające na celu dopomożenie zmarłemu w jego zagrobowym bycie, przyjęło również chrześcijaństwo. Kult grobów rozwinął się w religjach pierwotnych z wiary, że grób zapewnia zmarłemu odpoczynek i że zmarły, uczczony pogrzebem, może z poza grobu świadczyć pozostałym dobrodziejstwa a dusze zmarłych, pozbawionych grobu, błąkają się pomiędzy żywymi i mogą im szkodzić. Klasyczny przykład tych wierzeń dają religje starożytnego Egiptu i Chin. W Egipcie przywiązywano szczególną wagę do chronienia zwłok od zepsucia, przyczem starano się ułatwić zmarłemu byt pośmiertny, pozostawiając mu w grobie przedmioty codziennego użytku i potrawy, choćby tylko w sposób symboliczny, co dotychczas jest w zwyczaju w Chinach.
Z powstaniem silniejszych związków familijnych kult zmarłych przybiera specjalną formę kultu przodków (ob. Manizm). Kult ten polega na obrzędach, odprawianych w domu, przy ognisku domowem, przy wejściu do domu, na dachu lub w obejściu. Ludy szczepu indo-europejskiego obchodziły co najmniej raz w roku dzień, poświęcany „ojcom“, w którym przynoszono zmarłym na ofiarę potrawy, napoje i odzież. Takiem świętem były antesterje u Greków a hamaspathmaedaya u Persów. Antesterje greckie, które obchodzono przez trzy dni miesiąca antesterion (lutego) przez składanie na grobach ofiar z jarzyn i owoców, były zarazem świętem, poświęconem czci narodowych bohaterów. U Rzymian znane były święta ku czci zmarłych, obchodzone przez trzy dni w roku: 24 sierpnia, 5 października i 18 listopada. W konserwatywnych Chinach stanowi kult przodków główną treść religji państwowej a ubóstwianie zmarłego cesarza było aż do upadku cesarstwa uważane za sposób zapewnienia pomyślności państwu. W Japonji obchodzą święto umarłych przez trzy dni w połowie sierpnia i ubóstwianie zmarłego mikada należy do obrzędów religji państwowej (ob. Japonja).
