Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Totemizm

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne T – wykaz haseł
T – całość
Indeks stron

Totemizm, zjawisko socjologiczne, dostrzegane u ludów pierwotnych Australji, Polinezji i u Indjan Ameryki Północnej, polegające na tworzeniu się grup społecznych (szczepów, klanów) na podstawie wspólnego znaku (totem), wyróżniającego członków pewnej grupy od innych. Znak ten pochodzi najczęściej ze świata zwierzęcego (wilk, jaguar, sowa, wąż) a wyjątkowo ze świata roślinnego lub mineralnego. Zwierzę, będące oznaką pewnego szczepu, uchodzi w oczach jego członków za święte, nie wolno go zabijać ani nawet bronić się przed jego napaścią. U niektórych plemion uchodzi ono za praojca plemienia. Skutkiem tej wiary we wspólne pochodzenie od zwierzęcia, stanowiącego „totem“, jest egzogamja czyli zakaz zawierania małżeństw między członkami tej samej grupy totemistycznej. Wiara ta wyraża się w ceremonjach wtajemniczania członków grupy i w kulcie zwierzęcia lub rośliny, stanowiącej „totem“. Stąd powstała teorja, przypisująca totemizmowi znaczenie zjawiska religijnego i dopatrująca się go we wszystkich religjach, w których są używane oznaki i symbole z wyobrażeniem zwierzęcia lub rośliny. Teorja ta została w ostatnich czasach porzucona. Przyjęto jako pewnik, że „totem“ ma charakter heraldyczny i jest wynikiem raczej instynktów socjalnych, niż religijnych.

(G. E. Frazer: Totemism and Exogamy, London 1909; A. Le. Roy: La religion de primilifs, Paris 1909; Ks. Antoni Szlagowski: Totemizm a religja izraelska, Warszawa 1908: Janina Klawe: Totemizm a pierwotne zjawiska religijne w Polsce, Warszawa 1920).


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.