Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Stoicyzm
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | S – wykaz haseł S – całość |
| Indeks stron | |
Stoicyzm, grecki system filozoficzny, którego twórcą był Zenon z Kition z Cypru, żyjący od r. 334 do 262 przed nar. Chr., oraz Chrysippos z Cylicji (zm. ok. r. 205). Nazwa pochodzi od greck. stoa poikile, portyku w Atenach, gdzie się zbierali uczniowie Zenona. Nauka stoików jest to konsekwentny materjalizm dynamiczny, połączony z panteizmem. Wedle tej nauki, wszystko, co istnieje, stanowi jeden byt cielesny. Najruchliwszy z elementów a przeto najwięcej zdolny do działania jest ogień, z którego składa się bóstwo, pneuma (tchnienie), wszystko przenikająca dusza wszechświata. Ta substancja boża wysyła na świat siły, podobne do nasion (logoi spermatikoi), które przenikają świat i kierują nim wedle boskiego rozumu ku dobremu i rozumnemu celowi. Te siły boskie ubiera wyobraźnia ludzka w postacie wielu bóstw, które są tylko symbolami różnych przymiotów bóstwa i różnych objawów jego działania w wszechświecie. Jedynem dobrem na świecie jest cnota, czyli harmonijny stan duszy, kierujący czynami człowieka w sposób zgodny z naturą. Cztery są główne cnoty stoika: roztropność, wstrzemięźliwość, sprawiedliwość i męstwo. Największem złem jest występek. Poza cnotą i występkiem wszystko inne jest rzeczą obojętną (adiaforon). Przeszkodą do nabycia cnoty są namiętności, których jest cztery: radość, smutek, pożądliwość i bojaźń. Prawdziwą cnotę posiada tylko mędrzec, który wyzwolił się od tych namiętności.
