Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Sceptycyzm

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne S – wykaz haseł
S – całość
Indeks stron

Sceptycyzm (grec. skepsis badanie), kierunek filozoficzny, oznaczający powątpiewanie lub zaprzeczanie możliwości prawdziwego poznania i sądu. Głównemi argumentami sceptycyzmu były zawsze: zależność poznania zmysłowego od okoliczności przypadkowych, wadliwość tworzenia pojęć i wnioskowania, niedostateczność znamion prawdy, sprzeczności różnorodnych systemów i t. p. Sceptycyzm odgrywał daleko większą rolę w filozofji starożytnej, niż w nowożytnej. Głównymi przedstawicielami jego byli w starożytności Pyrrhon (ok. 365—275 przed Chr.), twórca szkoły sceptyków, Enesidemos i Sextus Empiricus (ok. r. 200 po Chr.), u których sceptycyzm przechodzi w pozytywizm (ob.). W filozofji nowożytnej niema szkoły sceptyków, nie brak jednak zwolenników sceptycyzmu. Byli nimi w XVI w. Montaigne (1533—1592) i Charron (1541—1603), w XVII Bayle (1647—1706) i Huet (1630 — 1721). Charron i Huet powoływali się na niewystarczalność umiejętnego poznania i stwierdzali przez to niezbędność wiary religijnej. Teologja katolicka potępia sceptycyzm, uznając za niedopuszczalne zwątpienie o możności poznania prawdy rozumem, którym Bóg obdarzył człowieka, jako władzą umysłu, przeznaczoną do poznania prawdy.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.