Przejdź do zawartości

Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Joanici

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne J – wykaz haseł
J – całość
Indeks stron

Joanici (Rodyjczycy, rycerze maltańscy), zakon rycerski, powstał z fundacji kupców z Amalfi, którzy założyli w r. 1048 w Jerozolimie kościół i klasztor a Gottfried z Bouillon’u udotował połączony z tym klasztorem szpital, przy którym utworzył bractwo. Celem bractwa było pierwotnie pielęgnowanie pielgrzymów. Drugi przełożony bractwa Rajmund de Puy ułożył rzekomo regułę zakonu, w której zobowiązał część jego członków do walki z niewiernymi. Później powstał podział członków zakonu na rycerzy, kapłanów i braci świeckich. Na czele zakonu, którego siedzibą była Jerozolima, stał wielki mistrz, wybierany dożywotnio. Bogactwa, zebrane przez zakon, stały się, już od XII wieku począwszy, przyczyną jego upadku. Wyparci przez Turków z Jerozolimy, osiedlali się joanici kolejno w Ptolomaidzie, na Cyprze, na Rodos, a w r. 1522 na Malcie, którą im darował Karol V. Po zdobyciu Malty przez Napoleona w r. 1798 ostatni wielki mistrz zakonu hr. Hompesch zrezygnował a obrany wielkim mistrzem car Paweł I nie otrzymał zatwierdzenia papieskiego. Anglicy, zdobywszy Maltę, nie oddali jej joanitom, którzy rezydowali w Katanji, następnie w Ferrarze, a od r. 1834 w Rzymie. Od r. 1805 nie wybierali wielkiego mistrza a tytuł ten wskrzesił w r. 1888 Leon XIII. Zakon dzieli się obecnie na dwa prioraty, włoski i niemiecko-czeski, i zamienił się na order, który może otrzymać tylko ten, kto się wykaże pochodzeniem szlacheckiem od 16 pokoleń. W Niemczech istnieją joanici protestanccy, order „królewsko pruski“, założony przez Fryderyka Wilhelma.

W Polsce były dwie komandorje joanitów: poznańska i stwołowicka (ostatnia fundacji Radziwiłłów z r. 1610), następnie priorat z sześcioma komandorjami, które w końcu XVIII wieku przestały istnieć.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.