Przejdź do zawartości

Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Amerykanizm

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne A – wykaz haseł
A – całość
Indeks stron

Amerykanizm, nazwa, nadana przez rektora kolegjum amerykańskiego w Rzymie, Mgr. O’Connella, na kongresie katolickich uczonych w Fryburgu w r. 1897 teorjom i metodom postępowania katolickiego duchowieństwa w Ameryce, które, dążąc do najskuteczniejszego szerzenia katolicyzmu, starało się oprzeć swą działalność na podstawie praktycznej, uwzględniającej właściwości charakteru amerykańskiego, a więc liberalizm, czyli dążność do największej swobody jednostki i naturalizm, czyli eksploatację sił przyrodzonych człowieka w celu jak najwydatniejszego zwiększania majątku. Początek teorji amerykanizmu dał Izaak Tomasz Hecker (ur. 1819, zm. 1888), pierwotnie metodysta, od r. 1844 katolik i członek zakonu redemptorystów, a w r. 1858 założyciel zakonu „Misjonarzy św. Pawła“, zwanych paulinistami. W r. 1875 wydał bezimiennie zbiór swych myśli przewodnich, który nabrał rozgłosu dopiero po jego śmierci, a mianowicie we Francji wskutek tłumaczenia, dokonanego przez księdza francuskiego Feliksa Kleina, a w Ameryce wskutek entuzjastycznego życiorysu Heckera, pióra Elliota, ze wstępem arcybiskupa Irelanda. We Francji rozpowszechniło się szybko zwłaszcza 6-te wydanie tłumaczenia ks. Kleina, zaopatrzone listem polecającym kardynała Gibbonsa. Równocześnie jednak wystąpili przeciwnicy teoryj Heckera, zwalczający amerykanizm i jego zwolenników francuskich. Sporowi temu kres położył papież Leon XIII, ogłaszając w r. 1899 list do kardynała Gibbonsa „Testem benevolentiae“, w którym odmówił swego przyzwolenia na rozszerzanie ogółu metod, zwanych amerykanizmem.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.