Przejdź do zawartości

O rymotworstwie i rymotworcach/Część III/Petroniusz

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Ignacy Krasicki
Tytuł O rymotworstwie i rymotworcach
Pochodzenie Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym
Wydawca U Barbezata
Data wyd. 1830
Miejsce wyd. Paryż
Źródło Skany na Commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Okładka lub karta tytułowa
Indeks stron


PETRONIUSZ.

Żył za czasów Klaudyusza i Nerona, a jak twierdzi Sydoniusz Apollinaris, w blizkości Marsylji był urodzony : w rozkoszach zatopiony z gustem jednak i największą wytwornością, zyskał niepospolite względy u Nerona, które do tego stopnia nakoniec przyszły, iż nic bez jego wiedzy i ułożenia ten zniewieściały rozkosznik w biesiadach i krotofilach czynić nie śmiał. Że jednak okrucieństwo i zbrodnie Nerona zgodzić się z łagodnością sposobu myślenia i postępowania Petroniusza nie mogły, a okazane względy wzbudziły zazdrość Tygellina; udany jakoby wszedł w spisek przeciw tyranowi, dobrowolną śmiercią wyrok uprzedził.
Tacyt w dziejach swoich tak o nim mowi : « Byłto,
« prawi, rozkosznik, który dzień na spoczynek obracał,
« noc trawił na pracy i biesiadach : nie uchodził jednak
« za gnuśnego i marnotrawcę, ale w wytworności zbytku
« równego sobie nie miał. Ujmował serca miłą niby od
« niechcenia jakowąś uprzejmością i słodyczą, tak mó-
« wienia jako i postępowania. Gdy był prokonsulem i
« rządził Bitynią, pokazał się być zdalnym do najważ-
« niejszych sprawowania urzędów : skończywszy działa-
« nia urzędowne, wrócił się do rozkoszy i biesiad, i stał
« się w tej mierze Nerona wyrokiem; nic on bowiem bez
« jego wiedzy nie poczynał. Stąd nienawiść Tygellina,
« iż go w przemyśle i wykwintności przechodził. » Illi dies per somnum, nox officiis et oblectamentis vitae transigebatur; utque alios industria, ita hunc ignavia ad famam protulerat, habebaturque non ganeo et profligator, ut plerique sua haurientium, sed erudito luxu. Ac dicta factaque ejus quanto solutiora, et quandam sui negligentiam praeferentia, tanto gratius, in speciem simplicitatis, accipiebantur. Proconsul tamen Eithyniae et mox consul vigentem se ac parem negotiis ostendit; deinde revolutus ad vitia, seu vitiorum imitationem, inter paucos familiarium Neroni adsumptus est, elegantiae arbiter, dum nihil amaenum et molle adfluentia putat, nisi quod ei Petronius approbavisset. Unde invidia Tigellini, quasi adversus aemulum, et scientia voluptatum potiorem. Tacitus Annal.lib. 16 cap. 18.
Została się po nim Satyra, albo raczej reszty wielu Satyr złączone razem, pisane prozą i wierszem; jestto jedna z rodzaju tych, które Menippeami, dla wielu rozmaitych rzeczy połączonych w jednemże piśmie, nazywają, i której pierwszy przykład dał dawny pisarz rzymski Warron. Dzieło Petroniusza niby romans, a w nim, jak mniemają niektórzy, opisanie zbytków i zdrożności samegoż Nerona, którego Petroniusz był, albo raczej jak wielu twierdzi, i sam Tacyt przyświadcza, musiał być świadkiem i uczestnikiem.
W zebraniu rytmów J. E. Minasowicza znajdują się z Satyry Petroniusza niektóre kawałki tłumaczone.



Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Ignacy Krasicki.