M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego/Ź (całość)

	<<< Dane tekstu >>>
Autor	Michał Arct
Tytuł	M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego
Wydawca	Wydawnictwo M. Arcta
Data wyd.	1916
Druk	Drukarnia M. Arcta
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Inne	Ź – wykaz haseł; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI
	Indeks stron

›››

Ź

Źbiczek, rodzaj owada błonkoskrzydłego.

Źbik — p. Żbik.

Ździebełko, zdr. od Źdźbło.

Ździebełkowaty — Ździebłowaty.

Ździeblarz, rodzaj owada błonkoskrzydłego (fig.).

Ździeblisty, mający w sobie źdźbła: ź. kamień.

Ździeblny, odnoszący ś. do źdźbła.

Ździebło — Źdźbło.

Ździebłowaty, złożony ze ździebeł, mający w sobie źdźbła.

Źdźbło, Ździebło, łodyga roślin trawiastych, gładka, kolankowata, z liśćmi naprzemianległemi, wyrastającemi z kolanek; słomka, drzazga, okruszyna, odrobina, paproch: widzieć ź. w oku bliźniego, a nie spostrzegać belki we własnym = postrzegać drobne wady bliźnich, a własnych wielkich nie widzieć; kawałeczek, mała cząstka, nieco, trocha: ź. masła, mleka; ani ź-a = nie a nic, ani trocha, wcale; nie masz ź. litości = nic a nic, zupełnie.

Źle, przysł., nie tak, jak trzeba, niedobrze, szkodliwie, złośliwie, podstępnie, nienależycie, niewłaściwie, niestarannie i t. p.: ź. mówić, robić, myśleć i t. p.; ź. sobie ze mną postąpił = niepoczciwie; ź. o nim mówią = niedobrze o nim słychać; ź. ś. mam = jestem niezdrów; ź. stoją moje interesy = jestem w kłopotach majątkowych; ź. z nim = jest chory a. jest w niebezpieczeństwie, grozi mu klęska, strata; ź. mi jest, ź. mi jakoś = słabo mi, mdleję; ź. koło mnie = grozi mi zguba, niebezpieczeństwo; ź. (zam. ź. jest) = to nie jest dobre, to jest złe i t. p.; ź., jeżeli dzieci nie szanują rodziców.

Źleb, szczelina w zboczu górskim, wyżłobiona osuwającemi ś. okruchami skał, t. j. piargiem (fig.).

Źlebik, zdr. od Żleb.

Źlebisty, obfitujący w źleby.

Źrebaczek, zdr. od Źrebak.

Źrebak p. Źrebiec.

Źrebczyk, młody koń.

Źrebiątko, Źrebiąteczko, zdr. od Źrebię.

Źrebica, młoda klaczka, kobyłka.

Źrebiczka, zdr. od Źrebica.

Źrebić się, o kobyle, oślicy, mulicy: rodzić płód.

Źrebiec, młody konik (fig.).

Źrebię, Źrebiątko, Źrebiąteczko, młody płód koni, osłów, mułów.

Źrebięcy, należący do źrebięcia, właściwy źrebiętom.

Źrebna, o klaczy, oślicy, mulicy: brzemienna płodem.

Źreć, dojrzewać, dostawać ś.

Źrenica, okrągły otwór ciemnego koloru w środku tęczówki ocznej, przez który światło wpada do oka (fig.); strzec czego, jak ź-y oka = bardzo starannie, z niezmierną pilnością; oko, oczy, wzrok, spojrzenie; przen., coś niezmiernie cennego i drogiego: liberum veto szlachta uważała za ź-ę swej wolności

Źreniczka, zdr. od Źrenica.

Źreniczny, odnoszący ś. do źrenicy, właściwy źrenicy.

Źróbka, źrebiczka.

Źródełko, zdr. od Źródło.

Źródlany, odnoszący ś. do źródła, pochodzący ze źródła: woda ź-a.

Źródleniec, odmiana aragonitu, minerału, podobnego do wapienia, ale różniącego ś. od niego budową włóknistą, promienistą a. łykowatą (f).

Źródlić się, wypływać ze źródła.

Źródlisko, niedobre, nieczyste źródło; miejsce, skąd wytryskają źródła; miejscowość, obfitująca w źródła, wilgotna, nizko położona.

Źródlisto, przysł., z obfitością źródeł.

Źródlistość, obfitość źródeł.

Źródlisty, obfitujący w źródła, pełen źródeł.

Źródło, miejsce, gdzie woda wytryska z podziemi, zdrój, krynica (fig.); przen., przyczyna, początek, skąd co pochodzi, skąd ś. co bierze, czerpie, co powoduje jakie następstwa: ź. dochodu, ź. choroby, ź. nieszczęścia, powodzenia, ź. łez = przyczyna płaczu; ź. historyczne = kronika, akt, dokument, list, skąd czerpie ś. jakąś wiadomość historyczną.

Źródłosłowny, Źrzódłosłowowy, odnoszący ś. do źródłosłowu.

Źródłosłów, w gram., główna część wyrazu, zawierająca w sobie jego znaczenie, pierwiastek, pień.

Źródłowy, należący do źródła, pochodzący ze źródła; odnoszący ś. do źródła, t. j. początku czego, początkowy, pierwiastkowy; główny, najważniejszy; wzięty wprost ze źródła historycznego, nie z drugiej a. trzeciej ręki.

Źrzałość, dojrzałość.

Źrzały, dojrzały.

Źrzeć, widzieć, patrzyć, baczyć.

Źrzeć, Źreć, dojrzewać.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Michał Arct.