Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/672

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Źrebięcy, należący do źrebięcia, właściwy źrebiętom.

Źrebna, o klaczy, oślicy, mulicy: brzemienna płodem.

Źreć, dojrzewać, dostawać ś.

Źrenica, okrągły otwór ciemnego koloru w środku tęczówki ocznej, przez który światło wpada do oka (fig.); strzec czego, jak ź-y oka = bardzo starannie, z niezmierną pilnością; oko, oczy, wzrok, spojrzenie; przen., coś niezmiernie cennego i drogiego: liberum veto szlachta uważała za ź-ę swej wolności

Źreniczka, zdr. od Źrenica.

Źreniczny, odnoszący ś. do źrenicy, właściwy źrenicy.

Źróbka, źrebiczka.

Źródełko, zdr. od Źródło.

Źródlany, odnoszący ś. do źródła, pochodzący ze źródła: woda ź-a.

Źródleniec, odmiana aragonitu, minerału, podobnego do wapienia, ale różniącego ś. od niego budową włóknistą, promienistą a. łykowatą (f).

Źródlić się, wypływać ze źródła.

Źródlisko, niedobre, nieczyste źródło; miejsce, skąd wytryskają źródła; miejscowość, obfitująca w źródła, wilgotna, nizko położona.

Źródlisto, przysł., z obfitością źródeł.

Źródlistość, obfitość źródeł.

Źródlisty, obfitujący w źródła, pełen źródeł.

Źródło, miejsce, gdzie woda wytryska z podziemi, zdrój, krynica (fig.); przen., przyczyna, początek, skąd co pochodzi, skąd ś. co bierze, czerpie, co powoduje jakie następstwa: ź. dochodu, ź. choroby, ź. nieszczęścia, powodzenia, ź. łez = przyczyna płaczu; ź. historyczne = kronika, akt, dokument, list, skąd czerpie ś. jakąś wiadomość historyczną.

Źródłosłowny, Źrzódłosłowowy, odnoszący ś. do źródłosłowu.

Źródłosłów, w gram., główna część wyrazu, zawierająca w sobie jego znaczenie, pierwiastek, pień.

Źródłowy, należący do źródła, pochodzący ze źródła; odnoszący ś. do źródła, t. j. początku czego, początkowy, pierwiastkowy; główny, najważniejszy; wzięty wprost ze źródła historycznego, nie z drugiej a. trzeciej ręki.

Źrzałość, dojrzałość.

Źrzały, dojrzały.

Źrzeć, widzieć, patrzyć, baczyć.

Źrzeć, Źreć, dojrzewać.






Ż


Żaba, płaz bezogonowy, o gębie szerokiej, z drobnemi zębami na górnej szczęce, o języku dużym, mięsistym, o tylnych nogach spiętych błoną pławną (f.); kiedy konia kują, ż. nogę podnosi = mówi ś. o człowieku, udającym większego pod jakimkolwiek