Karol Marks (Lenin)/Walka klas
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Karol Marks |
| Wydawca | Spółdzielnia Wydawnicza „Książka” |
| Data wyd. | 1945 |
| Druk | Zakł. Graf. Spółdz. Wyd. „Książka“ |
| Miejsce wyd. | Warszawa — Łódź — Lublin |
| Tłumacz | anonimowy |
| Ilustrator | autor portretu nieznany |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Że dążenie jednych członków danego społeczeństwa są sprzeczne z dążeniami innych, że życie społeczne pełne jest sprzeczności, że historia ukazuje nam walkę między narodami i społeczeństwami, a także wewnątrz nich, a oprócz tego jeszcze kolejne następowanie po sobie okresów rewolucji i reakcji, pokoju i wojen, zastoju i szybkiego postępu, lub upadku — są to fakty powszechnie znane. Marksizm dał nić przewodnią, pozwalającą odkryć prawidłowość w tym pozornym labiryncie i chaosie, a mianowicie: teorię walki klas. Tylko zbadanie całokształtu dążeń wszystkich członków danego społeczeństwa, lub grupy społeczeństw, może doprowadzić do naukowego ustalenia wyniku tych dążeń. A źródłem tych sprzecznych dążeń jest różnica w położeniu i warunkach życia tych klas, na które rozpada się każde społeczeństwo.
„Historia wszelkiego dotychczasowego społeczeństwa — mówi Marks w „Manifeście Komunistycznym“ (za wyjątkiem historii pierwotnej gminy — dodaje Engels) — jest historią walk klasowych.
Wolny i niewolnik, patrycjusz i plebejusz, pan feudalny i chłop poddany, majster cechowy i czeladnik, krótko mówiąc ciemiężyciele i uciemiężeni pozostawali w stałym do siebie przeciwieństwie, prowadzili nieustanną, to ukrytą, to jawną walkę, — walkę, która za każdym razem kończyła się rewolucyjnym przekształceniem całego społeczeństwa, lub też wspólną zagładą walczących klas...
Od czasów wielkiej rewolucji francuskiej historia Europy szczególnie poglądowo ujawniła w szeregu krajów to rzeczywiste podłoże wypadków, walkę klas. I już epoka restauracji we Francji wysunęła szereg historyków (Thierry, Guizot, Mignet, Thiers), którzy uogólniając to, co się działo, musieli uznać walkę klas za klucz do zrozumienia całej historii Francji. Najnowsza zaś epoka, epoka całkowitego zwycięstwa burżuazji, instytucji reprezentacyjnych, szerokiego (jeśli nie powszechnego) prawa wyborczego, taniej, idącej w masy, prasy codziennej itp., epoka potężnych i coraz szerszych związków robotników i związków przedsiębiorców itd. wskazała jeszcze wyraźniej (chociaż w bardzo niekiedy „jednostronnej“, „pokojowej“ „konstytucyjnej“ formie) na walkę klas, jako na motor wypadków. Następujący ustęp z „Manifestu Komunistycznego“ Marksa pokaże nam jakie wymagania stawiał Marks nauce społecznej odnośnie obiektywnej analizy położenia każdej klasy we współczesnym społeczeństwie w związku z analizą warunków rozwoju każdej klasy.
Stany średnie: drobny przemysłowiec, drobny kupiec, rzemieślnik, chłop — wszystkie one zwalczają burżuazję po to, by uchronić od zagłady swoje istnienie, jako stanów średnich. Są one zatem nie rewolucyjne, lecz konserwatywne. Więcej nawet, są reakcyjne, usiłują obrócić wstecz koło historii. O ile są rewolucyjne, to tylko w obliczu oczekującego je przejścia do szeregów proletariatu, to bronią nie swych obecnych, lecz swoich przyszłych interesów, to porzucają własny punkt widzenia, aby przyjąć punkt widzenia proletariatu“.
W szeregu dzieł historycznych (patrz Literaturę) Marks dał wspaniale i głębokie wzory materialistycznej historiografii, analizy położenia każdej poszczególnej klasy, a niekiedy różnych grup lub warstw wewnątrz klasy, pokazując naocznie, dlaczego i jak „każda walka klasowa jest walką polityczną“. Przytoczony przez nas urywek ilustruje, jaką skomplikowaną sieć stosunków społecznych i stopni przejściowych od jednej klasy do drugiej, od przeszłości do przyszłości, analizuje Marks, aby ustalić całkowitą wypadkową rozwoju historycznego.
Najbardziej głębokim, wszechstronnym i szczegółowym potwierdzeniem i zastosowaniem teorii Marksa jest jego nauka ekonomiczna.
