Encyklopedyja powszechna (1859)/Ambargo
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Ambargo |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Ambargo (embargo), wyraz hiszpański, znaczy tyle co sekwestr, przyaresztowanie statków lub towarów, nakoniec przeszkodzenie handlowi lub wzbronienie go. Sama rzecz, równie jak wyraz, sięga czasów feodalnych, w których drobniejsze państwa, częstokroć między sobą będące w sporze, przed otwartym wybuchem wojny kładły ambargo na własność nieprzyjacielską w ich portach znajdującą się; kodex praw morskich, ułożony w XIV wieku w Katalonii, zupełnie już ten zwyczaj uświęca i powszechne mu przypisuje uznanie. Kiedy Kolumb odkrył Amerykę, sam radził Ferdynandowi i Izabelli, iżby kolonizacyję nowej ziemi oparli na zupełnem od niej wyłączeniu cudzoziemców; wszystko cokolwiek w portach tych stron znaleziono kiedykolwiek niehiszpańskiego, czyli to przedmiotem było, czy środkiem handlu, ulegało barbarzyńskiemu prawu ambargo, z którem poniekąd porównać można zwyczaj starożytnych Kartagińczyków, topiących obok towarów i samych cudzoziemców, którzy odważali się współzawodniczyć z handlem punickim. Od Hiszpanów przejęli ambargo najprzód Anglicy, daleko później Francuzi i inne narody; kładzie się ono na wszystkich statkach kupieckich, należących do poddanych, do obcych, do mocarstw neutralnych, do sprzymierzeńców i nieprzyjaciół: jedném słowem swobodnemi odeń są jedne tylko okręty wojenne. Jedyném jego prawem jest użyteczność: ambargo jest sprawiedliwém, skoro tylko wydaje się korzystném; ponieważ zaś służy wszystkim bez wyjątku, przeto wzajemność stanowi równość, a cała sprawiedliwość kodexu narodów na tém polega, iżby zobopólnie szkodziły sobie jak najwięcej. Panujący jedynie wyrzeka ambargo; w Wielkiej Brytanii przywilej ten jest w posiadaniu króla, którego proklamacyja w podobnym razie, ogłoszona wszakże jedynie w chwili grożącej wojny, posiada znaczenie billu parlamentu. W innych krajach, a mianowicie we Francyi, ambargo jest samo przez się następstwem prawa pokoju lub wojny; zresztą wszystkie kodexa morskie jednozgodnie zaliczają je do rzędu takich niebezpieczeństw morskich, jakiemi są: rozbicie okrętu, zabór korsarski i t. d. F. H. L.
