Encyklopedyja powszechna (1859)/Amazyja
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Amazyja |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Amazyja, warowne niegdyś miasto w Poncie, nad rzeką Iris, rezydencyja królów Pontu, od czasów cesarzy Trajana i Marka Aurelijusza zwane także: Metropolis Ponti i Prima Ponti, słynne jako miejsce urodzenia Strabona, i przezeń obszernie opisane; dziś jest już tylko podupadłą stolicą sandżaku tureckiego w ejalecie Siwas, północnej Natolii, i leży na kilku wzgórzach, nad któremi sterczy jeden wyższy od innych wierzchołków, gdzie silna cytadella. W 10S3 roku odebrał Amazyję Grekom sułtan Melek Ohazy, z dynastyi Danniszmendów; później raz jeszcze zdobył ją Bajazet II (1485 r.), poczem pozostała już w posiadaniu osmańskiém. W 1555 roku stanął tu traktat pokoju pomiędzy Turcyja a Persami. Cytadella Amazyi wyobraża pięciokąt z 41 wieżami, i ma 9.000 kroków obwodu: do niej prowadzą wykute w skale wschody o 3,000 stopni. Na górze są 4 bramy żelazne, a obszerne grotty służą za magazyny. Samo miasto składa się z Amazyi wschodniej i zachodniej, obejmujących 48 cyrkułów, z których pięć jest zamieszkałych przez chrześcijan, reszta przez muzułmanów. Z pomiędzy dwustu meczetów w Amazyi, najceluiejszym jest meczet sułtana Bajazeta II. Jest tu Medresse, czyli uniwersytet i wielki bazar, oraz 40 klasztorów i metropolita grecki. Domów jest do 10,000, mieszkańców dawniej było 200,000, dziś zaledwie 30,000; najpiękniejsze niegdyś ulice i gmachy leżą w ruinach, odrażają brudem i nędzą. Głównym przemysłem Amazyi jest jedwabnictwo, tkactwo i handel przewozowy z Persyja.
