Encyklopedyja powszechna (1859)/Alfabet
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Alfabet |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Alfabet, wyraz złożony z dwóch pierwszych głosek greckich: alfa i beta, spis znaków na pojedyncze dźwięki, z których się składa mowa ludzka. Alfabety chiński, indyjski i semicki, według Klaprotha, dały początek rozmaitym alfabetom europejskim i niektórym azyjatyckim; Grecyja i cały starożytny zachód alfabet swój, jak niesie podanie, zawdzięczały Kadmusowi, który go z Tyru przywiózł do Beocyi. Dzisiejsza mowa pisana narodów cywilizowanych składa się z alfabetów dawnych, przejętych z większą lub mniejszą ilością potrzebnych głosek; i tak narody słowiańskie zachodnie, romańskie, oraz z germańskich hollenderski, angielski i szwedzki mają alfabet łaciński; wschodnie słowiańskie po części własny, kształcony na alfabecie greckim; Niemcy i Duńczycy gotycki czyli niemiecki. U nas w nowszych czasach usiłowano uprościć alfabet i albo akcentowaniem spółgłosek, lub oddzielnemi znakami na spółgłoski złożone, uczynić go odpowiedniejszym wymawianiu. Obacz w tej mierze Maryję Malczewskiego, wydania Banzemera w Londynie, dziełka Waśniewskiego (1847 Warszawa), X. Steckiego, Zagórowskiego, Skrzypińskiego i Morzyckiego (Warszawa 1858). Usiłowania ich dotąd spełzły na niczem i w massie narodu tak łatwo zapewne się nie przyjmą. Toż samo powiedzieć wypada o projektowanym alfabecie wszechsłowiańskim X. Malinowskiego, w W. X. Poznańskiem.—Alfabet w składach ksiąg w drukarstwie, oznacza liczbę 23 albo 24 arkuszy, liczbami oznaczonych.—Alfabet w kupiectwie i buchalteryi jest księgą do zapisywania nazwisk porządkiem alfabetu.— Alfabetem albo alfabetyką zwano w szkołach krakowskich księgę, służącą do zapisywania imion uczniów na naganę zasługujących. F. H. L.
