Encyklopedyja powszechna (1859)/Albertus Magnus
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Albertus Magnus |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Albertus Magnus, zwany także Teutonicus, właściwie: Albert hrabia Bollsliidt, znakomity nauką i wpływem na współczesnych, urodził się r. 1205 w Leiningen, w Szwabii. Ukończywszy kursa w Padwie, r. 1223, wstąpił do zakonu kaznodziejskiego i nauczał w Hildesheim, Ratyzbonie i Kolonii, gdzie między innemi ś. Tomasz z Akwinu był jego uczniem; później przeniósł się do Paryża, gdzie wbrew zakazowi kościoła publicznie wykładał systemat Arystotelesa. Roku 1249 został rektorem akademii kolońskiej, a w r. 1254 prowincyjałem swego zakonu w Niemczech, w której to godności kilkakrotnie przez władzę swoją posyłany był do Polski. W r. 1260 papież Alexander IV nadał mu biskupstwo ratyzbońskie, które jednak wkrótce opuściwszy powrócił do klasztoru, gdzie wyłącznie już odtąd poświęcał się naukom. Um. r. 1280 w Kolonii; na kilka lat przed śmiercią zupełnie zdziecinniał i pamięć utracił. Dzieła jego w 21 tomach wydał Piotr Jammy, w Lugdunie r. 1651. Bliższe szczegóły o jego życiu ob. w Rudolphi Nonomagiensis, de vita Alberti Magni libri tres (Kolonija, 1490 r.). Liczne doświadczenia Alberta w naukach przyrodzonych, po większej części podobno przejęte od Arabów, zjednały mu u współczesnych sławę magika, a przynajmniej adepta alchemii. Pisma jego składają się w jednej połowie z traktatów teologicznych, jak np. słowa: Sunima Theologiae, i z kommentarzy do dzieł filozoficznych Arystotelesa, w drugiej połowie z prac w dziedzinie fizyki, alchemii i historyi naturalnej (jak np. 7 ksiąg o zwierzętach, a 5 o minerałach i roślinach). Niektóre dzieła Alberta wychodziły w Polsce jak np.: Philosophiae naturalis Isagoge, sive introductio in libros Aristotelis, drukowane w Krakowie u Hallera 1516 i u Macieja Scharffenbergera r. 1541, oraz: Summa philosophiae naturalis in quinque tractatus distributa (Kraków 1587, staraniem Andrzeja Schonensa). Podrobionem zdaje się przypisywane jemu dzieło, wydane po polsku p. t.: Albertus Magnus, o sekretach białogłowskich, mocy ziół i kamieni osobliwych, przetłómaczony. W Amstelodamie, w drukarni polskiej, pod znakiem Orla Białego 1665. Prawdziwym autorem tej książki miał podobno być Henryk von Sachsen, uczeń Alberta.
